මාටින් ලූතර් කිං කනිෂ්ඨ

මාටින් ලූතර් කිං, කනිෂ්ඨ  (1929 ජනවාරි 15 උපත ලැබුවේ කනිෂ් මයිකල් ලූතර් කිං ලෙසිනි. නමුත් පසුව ඔහුගේ නම මාටින් ලෙස වෙනස් විය. ඔහුගේ සීයා 1914 සිට 1931 දක්වා සේවය කරමින්  ඇට්ලන්ටාහි එබෙනෙසර් බැප්ටිස්ට් පල්ලියේ දේවගැතිවරුන් ලෙස පවුලේ දීර්ඝ සේවා කාලය ආරම්භ කළේය; ඔහුගේ පියා එතැන් සිට  සේවය කර ඇති අතර 1960 සිට ඔහුගේ මරණය දක්වා මාටින් ලූතර් සම දේවගැතිවරයා ලෙස කටයුතු කළේය. මාටින් ලූතර් ජෝර්ජියාවේ වෙන් කරන ලද රජයේ පාසල්වලට ඇතුළත් වූ අතර වයස අවුරුදු පහළොවේ දී උසස් පාසලෙන් උපාධිය ලබා ගත්තේය. ඔහු 1948 දී ඇට්ලන්ටා හි කීර්තිමත් නීග්‍රෝ ආයතනයක් වන මෝර්හවුස් විද්‍යාලයෙන් B. A. උපාධිය ලබා ගත්තේය. ඔහුගේ පියා සහ සීයා යන දෙදෙනාම උපාධිය ලබා ඇත. පෙන්සිල්වේනියාවේ ක්‍රොසර් දේවධර්මීය සෙමනේරියේ වසර තුනක දේවධර්ම අධ්‍යයනයෙන් පසු සුදු ජාතික ජ්‍යෙෂ්ඨ පංතියක සභාපති ලෙස තේරී පත් වූ ඔහුට B.D. ක්‍රොසර් හි ශිෂ්‍යත්වය සමඟින් බොස්ටන් විශ්ව විද්‍යාලයේ උපාධි අධ්‍යයන කටයුතුවලට ඇතුළත් වූ අතර 1953 දී ආචාර්ය උපාධිය සඳහා පදිංචිය සම්පූර්ණ කර 1955 දී උපාධිය ලබා ගත්තේය. බොස්ටන්හිදී ඔහු කොරෙටා ස්කොට් හමුවී විවාහ විය.  පුතුන් දෙදෙනෙකු සහ දියණියන් දෙදෙනෙකු පවුල තුළ උපත ලැබීය.

          1954 දී මාටින් ලූතර් කිං ඇලබාමාහි මොන්ට්ගොමරි හි ඩෙක්ස්ටර් ඇවනියු බැප්ටිස්ට් පල්ලියේ දේවගැතිවරයා බවට පත්විය. සෑම විටම තම ජාතියේ සාමාජිකයන් සඳහා සිවිල් අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් ශක්තිමත් සේවකයෙකු වූ කිං මේ වන විට ජාතියේ ප්‍රමුඛතම සංවිධානයක් වන වර්ණවත් මිනිසුන්ගේ අභිවෘද්ධිය සඳහා වූ ජාතික සංගමයේ විධායක කමිටුවේ සාමාජිකයෙකි. 1955 දෙසැම්බරයේ මුල් භාගයේදී, එක්සත් ජනපදයේ සමකාලීන යුගයේ ප්‍රථම මහා නීග්‍රෝ අවිහිංසාවාදී උද්ඝෝෂණයේ නායකත්වය පිළිගැනීමට ඔහු සූදානම් විය. වර්ජනය දින 382 ක් පැවතුනි. 1956 දෙසැම්බර් 21 වන දින, එක්සත් ජනපදයේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය  විසින් බස්රථ, නීග්‍රෝ සහ සුදු ජාතිකයින් වෙන් කිරීම අවශ්‍ය වන ව්‍යවස්ථා විරෝධී බව ප්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන් පසුව, බස්රථ සමානව ධාවනය විය. වර්ජනය කළ මේ දිනවල කිං අත්අඩංගුවට ගනු ලැබීය, ඔහුගේ නිවසට බෝම්බ හෙලීය, පුද්ගලික අපයෝජනයට ලක්විය, නමුත් ඒ සමඟම ඔහු පළමු නිලයේ නීග්‍රෝ නායකයෙකු ලෙස ඉස්මතු විය.

          1957 දී ඔහු දක්ෂිණ ක්‍රිස්තියානි නායකත්ව සමුළුවේ සභාපතිවරයා ලෙස තේරී පත් විය. 1957 සිට 1968 දක්වා වූ අවුරුදු එකොළහක කාලය තුළ කිං සැතපුම් මිලියන හයකට වඩා වැඩි දුරක් ගමන් කර විසි පන්දහසකට අධික වාර ගණනක් කතා කළේය. මේ අතර ඔහු පොත් පහක් මෙන්ම ලිපි රාශියක්ද ලිවීය. මේ වසරවලදී ඔහු ඇලබාමා හි බර්මින්හැම්හි දැවැන්ත විරෝධතාවයකට නායකත්වය දුන් අතර එය මුළු ලෝකයේම අවධානයට ලක් වූ අතර ඔහු හෘද සාක්ෂියේ සන්ධානයක් ලෙස හැඳින්වීය. නීග්‍රෝ විප්ලවයේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයක් වන ඔහුගේ “බර්මින්හැම් බන්ධනාගාරයක ලිපිය” දිරිගැන්වීම; ඔහු නීග්‍රෝවරුන් ඡන්දදායකයින් ලෙස ලියාපදිංචි කිරීම සඳහා ඇලබාමා හි  සැලසුම් කළේය; 250,000 ක ජනතාවක් වොෂිංටන් ඩී.සී. වෙත සාමකාමී පාගමනක් මෙහෙයවූ ඔහු, “මට සිහිනයක් තිබේ” යනුවෙන් දේශනය කළ අතර, ඔහු ජනාධිපති ජෝන් එෆ් කෙනඩි සමඟ සාකච්ඡා කර ජනාධිපති ලින්ඩන් බී. ජොන්සන් වෙනුවෙන් උද් ඝෝෂනය කළේය. ඔහු විසි වතාවක්  අත්අඩංගුවට ගෙන අවම වශයෙන් හතර වතාවක් පහර දුන්නේය. ඔහුට ගෞරව උපාධි පහක් පිරිනමන ලදි. 1963 දී ටයිම් සඟරාව විසින් වසරේ මිනිසා ලෙස නම් කරන ලදී; ඇමරිකානු කළු ජාතිකයන්ගේ සංකේතාත්මක නායකයා පමණක් නොව ලෝක චරිතයක් ද විය.

         වයස අවුරුදු තිස් පහේදී, නොබෙල් සාම ත්‍යාගය ලැබූ ලාබාලම පුද්ගලයා වූයේ කනිෂ්ඨ  මාටින් ලූතර් කිං ය. තම තේරීම පිළිබඳව දැනුම් දුන් විට ඔහු ප්‍රකාශ කළේ ඩොලර් 54,123 ක ත්‍යාග මුදල සිවිල් අයිතිවාසිකම් ව්‍යාපාරයේ දියුණුව සඳහා භාර දෙන බවයි.

1968 අප්‍රියෙල් 4 වන දින සවස, ටෙනසිහි මෙම්ෆිස් හි පිහිටි ඔහුගේ මොටෙල් කාමරයේ බැල්කනියේ සිටගෙන සිටියදී, එම නගරයේ වැඩ වර්ජිත කුණු කම්කරුවන්ට අනුකම්පා කරමින් විරෝධතා පාගමනක් මෙහෙයවීමට නියමිතව සිටියදී ඔහු ඝාතනය කරන ලදී.