Thursday, December 12, 2019

දියවෙමින් පවතින ග්‍රීන්ලන්තයේ අයිස් තට්ටුව

                        

        ග්‍රීන්ලන්තයේ අයිස් තට්ටුව දියවීම හේතුවෙන් මෙම සියවස අග භාගය වන විට මිලියන හාරසීයක ජනතාවට ගං වතුර තත්ත්වයකට මුහුණ පාන්නට සිදුවෙන බව අධ්‍යයනයකින් හෙළිවේ.
     ග්‍රීන්ලන්තයේ අයිස් තට්ටුව, ලොව විශාලතම අයිස් තට්ටුවක් වන අතර දැනටමත් සාගරයට වාර්ෂිකව වැඩිම ජලය සපයන්නා වේ. මෙමගින් ගෝලිය මුහුදු ජල මට්ටම ඉහළ යාමට ප්‍රධාන දායකත්වය සපයනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.
       නාසා සහ යුරෝපීය අභ්‍යවකාශ ඒජන්සිය විසින් සිදු කරන ලද මෙම අධ්‍යයනයෙන් අයිස් තට්ටුවේ පරිමාව, ප්‍රවාහය සහ ගුරුත්වාකර්ෂණ විභවතාවයේ වෙනස්වීම පිළිබඳ චන්ද්‍රිකා මිනුම් 26 ක එකතුවක් සමග සංසන්දනය කර එහි ස්කන්ධ ශේෂය පිළිබඳ ඇස්තමේන්තුවක් ඉදිරිපත් කර ඇත.
        1990 ගණන් වලදී අයිස් තට්ටුව ශේෂ වී ඇත්තේ මෙට්‍රික් ටොන් බිලියන 25 කිනි. මේ වනවිට එහි අගය ඉහළ ගොස් ඇත. 2011 දී මෙට්‍රික් ටොන් 335කි. 1992 සිට 2018 වන විට මෙට්‍රික් ටොන් ට්‍රිලියන 3.8 ක් පමණ දියවී ඇති නිසා සාගර ජල මට්ටම මිලි ලීටර් 10 කින් ඉහළ ගොස් ඇත. 
       වර්තමාන වේගයෙන් දියවීම දිගටම පැවතුනහොත් ශත වර්ෂය අවසන් වනවිට මිලියන 100 ජනතාවක් වාර්ෂිකව ගං වතුර අවදානටම  ලක්වන අතර මුළු අවදානම මිලියන 400 දක්වා ඉහළ යනු ඇතැයි ලීඩ්ස් විශ්ව විද්‍යාලයේ පෘථිවි නිරීක්ෂන මහාචාර්ය ඇන්ඩෘ ෂෙපර්ඩ් පවසයි.
     මුහුදු මට්ටමේ සුළු වැඩිවීමක් පවා වරාය සහ වෙරළ බඩ කලාප වලට "විනාශකාරී බලපෑම් " ඇතිකළ හැකි බවද විද්‍යඥයෝ පවසති.
      ඇන්ටාක්ටිකාවෙන් පිටත ඇති එකම ස්ථිර අයිස් තට්ටුව වන ග්‍රීන්ලන්තයේ අයිස් තට්ටුව අතුරුදහන් වීම නිසා ග්‍රහ ලෝකය උණුසුම් වීම වේගවත් වෙන බැවින් කුණාටු, අධික වඩදිය බාදිය මෙන්ම සුළි කුණාටු වැනි උග්‍ර කාලගුණික විපර්යාසයන්ට ගොදුරුවීමට ඉදිරියේදී සිදුවෙනු ඇත.

Monday, December 9, 2019

නේපාලයේ ඔසප් පැල්පත් (Menstruation hut)


           ඔසප් කාලය තුල වෙනම පැල්පතක ගැහැණු ළමයින් රඳවා තැබීම නේපාල රජය විසින් තහනම් කලද තවමත් එරට ගැහැණු ළමයින් ගෙන් සියයට හැත්තෑ හතකට ඔසප් පැල්පතකට වී එම දින කීපය ගත කිරීමට සිදුව ඇතිබව බ්‍රිතාන්‍ය විසින් කළ සමීක්ෂණයකින් හෙළිව තිබේ. 
         චෞපාඩි ලෙස හැඳින්වෙන මෙම නේපාල සම්ප්‍රදායට අනුව ඔසප් වන දින වල කාන්තාවන් සහ දරුවෙකු බිහි කළ අලුත කාන්තාවන්, අපිරිසිදු සහ අවාසනාව කැඳවාගෙන එන අය ලෙස සලකනු ලබයි.      එම කාල වකවානුව තුල ඔවුන්ට නිවසට ඇතුළු වීමට, කිසිවෙකු ස්පර්ශ කිරීමට, පන්සලට හෝ උත්සව වලට සහභාගී වීමට හෝ පළතුරු, එළවළු සහ කිරි නිෂ්පාදන ඇතුළු ආහාර අනුභව කිරීමට අවසර නැත. 
                  ඔවුන් මෙම පැල්පත් "චාවු" නමින් හඳුන්වයි. මෙම පැල්පත් වලට පිටුවහල් කරන් ගැහැණු ළමයින් අධික කාලගුණික තත්ත්වයන්, සත්ව ප්‍රහාර, මාරාන්තික පාරිසරික උපද්‍රව සහ ලිංගික හිංසනයන්ට ගොදුරු විය හැකි බව බාත් විශ්ව විද්‍යාලයේ සහ කත්මණ්ඩු හි පරිසර, සෞඛ්‍යය සහ ජනගහන ක්‍රියාකාරකම් පිළිබඳ පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථානයේ පර්යේෂකයෝ පවසති.
             ජනවාරියේදී, කාන්තාවක් සහ ඇගේ වයස අවුරුදු 9 සහ 12 වන පුතුන් දෙදෙනා රාත්‍රී කාලයේ නිදාගැනීමට මෙම පැල්පතක් තුල ගින්නක් දැල්වීමෙන් හුස්ම හිරවී මියගොස් ඇත. 2018 අගෝස්තු මාසයේදී චෞපාඩි පිළිවෙත් බලාත්මක කිරීම් සාපරාධී වරදක් බවට පත්වූ අතර මාස තුනක සිර දඬුවමක්ද ඩොලර් 37 ක දඩයක්ද නියම විය. 
        නීතිය ක්‍රියාත්මකවී වසරක් ගතවූ පසුත් පසුගිය සතියේ සිදුවූ 21 හැවිරිදි පර්බති බුදා රාවුට් ගේ මරණයෙන් පසු පොලිසිය විසින් ඔවුන්ගේ පළමු ඔසප් පැල්පත අත් අඩංගුවට ගනු ලැබීය. ඇගේ පැල්පත උණුසුම් කිරීමට ගින්නක් දැල්වීමෙන් පසු ඇය හුස්ම හිරවී මියගොස් ඇත. ප්‍රාදේශීය පොලිසිය කත්මණ්ඩු පොලිසියට පවසා ඇත්තේ එම කාන්තාවගේ මස්සිනා ඇයට පැල්පතේ නිදාගැනීමට බල කලේදැයි සොයා බලමින් සිටින බවයි.
           බටහිර නේපාලයේ ග්‍රාමීය හා නාගරික ප්‍රදේශ වල වයස අවුරුදු 14 ත් 19 ත් අතර ගැහැණු ළමයින් 400 දෙනෙකු සමග පර්යේෂකයෝ කතා කළහ. වැඩිහිටි කාන්තාවන් සමගද සාකච්ඡා කරන ලදී.
      ඔවුන්ගේ සොයා ගැනීම් අදවන විට ලිංග හා ප්‍රජනක් සෞඛ්‍යය පිළිබඳ සඟරාවේ සඳහන් කර ඇති අතර නීති පැනවීම් මගින් එතරම් බලපෑමක් ඇතිවී නොමැති බවත්, සම්මුඛ පරීක්ෂකයින්ගෙන් 77% කියා සිටියේ තම පවුලේ අය තවමත් එම චාරිත්‍රය අනුගමනය කළ යුතු බවයි. එමෙන්ම විවිධ ස්ථානවලට ගොස් නිදා ගැනීමට ඔවුන් බියෙන් පසුවෙන බවත් හෙළි විය.
      හින්දු ආගම හා බැඳි මෙම භාවිතයෙන් මවුවරුන් ආධාර නොමැතිව දරු ප්‍රසූතිය කලයුතු අතර, කලාපයේ දැනටමත් ඉහළ මාතෘ මරණ අනුපාතයක් පෙන්නුම් කරයි.
    මෙම පිළිවෙත අනුගමනය නොකරන බොහෝ අය බොහෝ දුරට ක්‍රිස්තියානි හෝ මුස්ලිම් පවුල් හෝ ධනවත් හින්දු පවුල් වේ. විදේශගතවූ සහ විදේශිකයන් ආශ්‍රය කළ අයද මෙය ක්‍රියාත්මක නොකරයි.
        සිය පර්යේෂණය අතරතුර බොහෝ කූඩාරම් පරීක්ෂාකල ආචාර්ය චැනන්, සාමාන්‍ය පැල්පතක් විස්තර කළේ ලෑලි වලින් සදන ලද මූලික කුඩා ව්‍යුහයක් වන අතර ගැහැණු ළමයින් එහි බිම නිදාගනී. බොහෝ විට පැල්පත් වල අගුල් නැති අතර යම්කිසි අනතුරක් වේදැයි ගැහැණු ළමයින් බියෙන් පසුවෙයි.
       ලිංගික අතවර ගැන බිය වුවත් ඔවුන්ගේ විශ්වාසයන් සමග ලිංගික හිංසනයන් මේවන් අවස්ථාවල සිදුවේදැයි සිතීමට නොහැකි මුත් එවැනි දේ සිදුවෙනවා දැයි නිශ්චිතව තීරණය කල නොහැක.
      සමහර පවුල් වල චාවූ පැල් පත් නොමැති අතර ගැහැණු ළමයින් නිදාගන්නේ එළිමහනේ, වැරැන්ඩා වන් හි සහ ගව මඩු හෝ වෙනත් සතුන්ගේ මඩු තුළය. වෛද්‍ය චැනන් හඳුනාගත් 20 හැවිරිදි එක කාන්තාවක් පවුලේ ගව මඩුවේ ගවයින් හා එළුවන් සමග එම කාලයේ නිදාගනී.
        කාන්තාවන්ට අනුව එම චාරිත්‍රය ක්‍රියාත්මක නොකලහොත් භයානක දේ සිදුවේ. පවුලේ සාමාජිකයෙක් අසනීප වීම වැනි,
     චෞපාඩි විශවාසයන් කාන්තාවන්ගේ සහ ගැහැණු ළමයින්ගේ මානසික සෞඛ්‍යයට විශාල හානියක් වන අතර එය මානසික අවපීඩනයට හා ආත්ම අභිමානය හීන වීමට හේතුවේ. 
      ඔවුන් අපවිත්‍ර යැයි බොහෝ දෙනෙක් විශ්වාස කරන අතර එම මිත්‍යා විශ්වාසනයන්ට අභියෝග කරණ කීප දෙනෙක්ද නැතුවාම නොවේ.
   මෙම පිළිවෙත් බලාත්මක කරනු ලබන්නේ මවුවරුන්, ආච්චිලා සීයලා ඇතුළු ජේෂ්ඨ කාන්තාවන් ඇතුළු ඔවුන්ගේ පවුල සහ එම ප්‍රජාව තුළ විවිධ වැඩිහිටියන් විසිනි.
     අනෙක් සැබෑ ප්‍රශ්ණය නම් ආගමික නායකයින් මේ පිළිබඳව දැඩිව විශ්වාස කරන අතර කිසිවෙකුට වෙනස් වීමට ඉඩ නොදීමයි.
    වැඩිහිටි පරම්පරාව මිය යන තෙක් බලාසිටිනවා හැර මෙය වෙනස් කිරීමට කළ හැකි දෙයක් නොමැති බව ආචාර්ය චැනන් පවසයි. චෞපාඩි පිළිවෙත් වලට එරෙහිව නීතිය බලාත්මක් කිරීමට දුෂ්කර වී ඇත. කාන්තාවන් තම පවුලේ අයට විරුද්ධව සාක්ෂි නොදෙයි.
 එක ගමක පොළිසිය පැල්පත් විනාශ කිරීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ගැහැණු ළමයින් එළිමහනේ නිදාගැනීමට සිදුවිය.
 මෑතක් වනතුරුම සමාජ සංවිධාන සමාජ සංවිධාන මගින් ගැහැණු ළමයින්ට පිරිසිදු වැසිකිලි පහසුකම්, සබන්, ජලය සහ ඔසප් නිෂ්පාදන ලබාදීම කෙරෙහි පමනක් අවධානය යොමුකර ඇත.
  ගැඹුරින් මුල් බැසගත් සංස්කෘතික පිළිවෙත් හා හැසිරීම වෙනස් කිරීම පහසු නැත.  එහෙත් මේ සඳහා නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග සඳහා මෙයිට වඩා යොමුවිය යුතුබව පර්යේෂකයෙකු වන ආචාර්ය තොම්සන් පවසයි.
තොරතුරු  ABC වෙබ් අඩවියෙනි




"හරිත කල්ලිය" ට පදනම වැටෙන්නේ එයිනි. ඔවුන් ගෘහස්ත හිංසනය, මත් පැන් සහ සූදුවට එරෙහිව සටන් වදිති. ඉන් ඇතිවන ගැටළු මැඩ පැවැත්වීමට මැදිහත් වෙති. ඔවුන් ගමේ සූදු පොළවල් වටලති. මත් පැන් බොන ස්ථාන වටලා මත් පැන් විනාශ කරති. සූදුවට ගන්නා කාඩ් ආදිය විනාශ කරති. කාන්තාවන්ට හා දරුවන්ට හිරිහැර කරනා පිරිමින් නීතිය ඉදිරියට ගෙන යති. පොලිසියද ඔවුන් හා සමීපව කටයුතු කරයි. වර්තමානය වන විට එහි කාන්තාවෝ නිදහස් සාමකාමී ජීවිතයක් ගත කරති. පිරිමින්ගෙන් ඔවුනට ලැබිය යුතු නිසි ගෞරවය ලැබෙමින් පවතී. "හරිත කල්ලි" ගම්මාන කීපයකම ඇතිවෙමින් පවතී.



 උතුරු ඉන්දියාවේ, ශුද්ධවූ වරණාසි නගරයට නුදුරින් පිහිටි කුඩා ගම්මානයක් වන කුෂියාර් ගම්මානයේ කාන්තාවන් විසි පස් දෙනෙක් විසින් කල්ලියක් නිර්මාණය කරගෙන වැරදි කරනා පිරිමින්ට දඬුවම් දෙති. ඔවුන් එදිනෙදා අඳිනා වෛවර්ණ සාරි වලට සමුදී කොළ පැහැති සාරි වලින් සැරසී සිටිති. එය ඔවුන්ගේ නිල නොලත් හමුදාවේ නිල ඇඳුමද වේ.
           ඉන්දියාවේ සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය විසින් පසුගිය වසරේ කරන ලද සමීක්ෂණයකට අනුව ඉන්දියාවේ කාන්තාවන්ගෙන් තුනෙන් එකකට වැඩි ප්‍රමාණයක්, නිවසේදී ශාරීරිකව සහ ලිංගිකව හිංසනයට ලක්වෙන බව තහවුරු කොටගෙන තිබේ. සමීක්ෂණයට අනුව විවාහක කාන්තාවන්ගෙන් තුනෙන් එකක් සිය ස්වාමිපුරුෂයන්ගෙන් ගෘහස්ත හිංසනයට ලක්ව පීඩා විදින අතර ග්‍රාමීය ප්‍රදේශ වල මෙම තත්ත්වය උග්‍රව පවතී. එහෙත් වයස 40 ත් 50 ත් අතර කාන්තාවන්ගෙන් සියයට 50 ගෘහස්ත හිංසනය සාධාරණීකරණය කරන අතර සිය අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ කිසිවක් නොදනී.
     ආශා දේවි කුෂියාර් ගම්මානයේ වෙසෙන හරිත කල්ලියේ සාමාජිකාවකි.ඇය පවසන අන්දමට ඔවුන්ගේ ප්‍රදේශයේ ගැහැණු ළමයෙක් ඉපදීම බරක් සේ සැලකෙයි. විවාහයෙන් පසු ඔවුන්ගේ ජීවිත නිවසටම සීමාවන අතර ඔවුන්ගේ නැන්දම්මාට අනුව ජීවත් වීමට සිදුවේ. ඇගේ සැමියා බීමතින් දරුවන් ඉදිරියේම ඇයට නිති පතා පහර දෙයි. හිස බිත්තියේ වද්දයි. 
     හරිත කල්ලියේ තවත් සාමාජිකාවක වන ශීලා දේවිගේ සැමියා සහ පුතා අධික ලෙස සූදුවට හා මත් පැනට ඇබ්බැහි වී සිටියි. උපයනා මුදල ඒවාට වැය වද්දී ඇගේ දියණියන්ගේ අනාගතය ගැන ඇයට ඇත්තේ බියකි.
       ඉන්දියාවේ සූදුව නීතියෙන් තහනම් වුවද ඔවුන්ගේ ගම්මානය සූදුවට ප්‍රසිද්ධියක් උසුලයි. 
      ඒවන් පරිසරයක් තිබෙන මෙම ගම්මානයට විශ්ව විද්‍යාල සිසුන් පිරිසක් පැමිනෙති. කුඩා පුන්‍යායතනයක් පවත්වාගෙන යන දිව්‍යාන්ෂු උපාධ්‍යගේ ඒ හරහා, දුප්පත් ගම්මානවලට ගොස් එහි කාන්තාවන්ට ඔවුන්ගේ නම ලිවිය යුතු ආකාරය, බැංකු ගිණුම් විවෘත කිරීම, සහ ආගන්තුකයන් සමග කතා කරන ආකාරය, පොලිස් පැමිනිල්ලක් දමන ආකාරය කියාදෙයි. ආශා දේවිලාද ඉන් දැනුවත් වූ පසු පහරදීම් බේබදුකම හේතුවෙන් ඔවුන්ගේ පිරිමි පොලිස් අත් අඩංගුවට පත්වෙයි. ඔය අතරම පුන්‍ය ආයතනය ඔවුන්ට ආත්මාරක්ෂක සටන් පුහුණුවක් ලබාදෙයි.
"හරිත කල්ලිය" ට පදනම වැටෙන්නේ එයිනි. ඔවුන් ගෘහස්ත හිංසනය, මත් පැන් සහ සූදුවට එරෙහිව සටන් වදිති. ඉන් ඇතිවන ගැටළු මැඩ පැවැත්වීමට මැදිහත් වෙති.  ඔවුන් ගමේ සූදු පොළවල් වටලති. මත් පැන් බොන ස්ථාන වටලා මත් පැන් විනාශ කරති. සූදුවට ගන්නා කාඩ් ආදිය විනාශ කරති. කාන්තාවන්ට හා දරුවන්ට හිරිහැර කරනා පිරිමින් නීතිය ඉදිරියට ගෙන යති. පොලිසියද ඔවුන් හා සමීපව කටයුතු කරයි.
      වර්තමානය වන විට එහි කාන්තාවෝ නිදහස් සාමකාමී ජීවිතයක් ගත කරති. පිරිමින්ගෙන් ඔවුනට ලැබිය යුතු නිසි ගෞරවය ලැබෙමින් පවතී. "හරිත කල්ලි" ගම්මාන කීපයකම ඇතිවෙමින් පවතී.
තොරතුරු 
ABC වෙබ් අඩවියෙනි.

Monday, November 25, 2019

සමුදුරු සුසානය


Salt to the Sea
Ruta Sepetys
සමුදුරු සුසානය
පරිවර්තනය- නිම්මි මුදිතා හේරත්

                දෙවනි ලෝක යුද්ධය කියන්නේ මතක් කරන්නට වත් නොවටිනා මහා අපරාධයක්. ජීවිත දහස් ගණනක් අකාලයේ විනාශ උනා. තවත් දහස් ගණනක් අමානුෂික වද දීලා මැරුවා. 1939 සැප්තැම්බර් 1 පටන් අරන්1945 සැප්තැම්බර් 2 අවසන් උන යුද්ධයෙන් මිත්‍ර පාර්ශ්වයෙන් මිනිසුන් 61,000,000 පමණත් අනෙත් පක්ෂයෙන් 12,000,000 පමණත් මිය ගියා යැයි පැවසෙනවා. සියල්ල අවසානයේ හිට්ලර් ටත්, හිරෝහිතෝ අධිරාජ්‍යයා ටත් මුසෝලිනී ටත්, අනෙක් පාර්ශ්වයේ ස්ටාලින් ඇතුළු අනෙක් අයටත් ලැබුනු දෙයක් නෑ. හිට්ලර් මහා කළු පැල්ලමක් ලොවට ඉතිරි කර මැරිලා ගියා.
              සමුදුරු සුසානය ලියවෙන්නෙ ඓතිහාසික ප්‍රබන්ධයක් විදිහට. කොයිතරම් ඉතිහාසය සම්භන්ද දේවල් කියෙව්වත් "විල්හෙම්                 ගස්ට්ලෝෆ්" නෞකාව ගැන දැනගත්තේ මේ පොත කියෙව්වට පස්සේ. පොතේ කතාවත් සම්පූර්ණයෙන්ම කේදවාචකයක්. ටොපිඩෝ ප්‍රහාරයක් හේතුවෙන් නැව මුහුදුබත් වෙද්දී මගීන් 10,582 දෙනෙක් සිටි බවත් ඉන් 5000 පමණ දරුවන් බවත් පැවසෙනවා. ජීවත් වෙන්න ලැබෙන්නේ ඉන් 1900 කට පමණයි.
               පොත කියවද්දී ඇත්තටම මමත් මරණය දකිමින් ජීවත් වීම උදෙසා සටන් කරමින් ඉන්නවා වගේ හැගීමක් දැනුනා.
පොතේ කතාව කිව්වොත් වැඩක් නෑනෙ. නොකියවපු අය කියවලාම බලන්න. 

Monday, November 18, 2019

හඬ නිහඬ- Silent Patient


හඬ නිහඬ- Silent Patient
සිංහල පරිවර්තනය - කුමාර සිරිවර්ධන මහතා
මම පොත කියවන්නේ තරමක් ප්‍රමාද වෙලා. ගොඩක් දෙනෙක් පොත නිකුත්වූ විගසම අරගෙන කියවලා ඇති.
පොත කියවන්න ගත්ත වෙලේ පටන් අවසානය වෙනකන් කියවන්නේ නැතුව මගදී නතර කරන්න හිතුනේ නැති තරම් කුතුහලයක් පොතේ අන්තිම පිටුව වෙනකන්ම තිබුනා. පොත හඳුන්වලා තිබුනේ "මනෝවිද්‍යාත්මක ත්‍රාසජනක”( psychological thriller, )කාණ්ඩයේ පොතක් විදිහට. ඔව් එහි ත්‍රාසයත් මනෝවිද්‍යාත්මක විශ්ලේෂණයකුත් තිබුනා. නමුත් මෙම කතාව වටා ගෙවී ඇති චරිත අධ්‍යයනය කරන්නත් පාඨකයාට ඉඩ ලබාදී තිබුනා.
"ඇලිසියා බෙරෙන්සන් සිය සැමියා සමග හොඳ පවුල් ජීවිතයක් ගෙවමින් සිටි කාන්තාවක්. ඇය චිත්‍ර ශිල්පිනියක්. ඇගේ සැමියා විලාසිතා ඡායාරූප ශිල්පියෙක්. ඔවුන් ලන්ඩනයේ ඔවුන්ගේම නිවසක වාසය කරනවා. එක හවස් වරුවක ඇගේ සැමියා ගේබ්‍රියෙල් විලාසිතා රූගත කිරීමකින් ප්‍රමාද වී නිවසට පැමිණෙන අතර ඇලීෂියා ඔහුට පස් වතාවක් මුහුණට වෙඩි තබනවා. එයින් පසුව ඇය එක වචනයක්වත් කතා කරන්නෙ නෑ.
ඇගේ සැමියාගේ මරණයත් ඇලේසියාගේ නිහඬ බවත් රටේ ලොකු කුතුහලයක් ඇතිකරනවා. ඉන්පසු ඇයව උතුරු ලන්ඩනයේ ආරක්ෂිත අධිකරණ වෛද්‍ය ඒකකයක් වන ග්‍රෝව්හි ප්‍රතිකාර සඳහා නතර කරනවා. තියෝ ෆේබර් යනු අපරාධ මනෝචිකිත්සකවරයකු වන අතර ඔහු ඇලීෂියා සමඟ වැඩ කිරීමේ අවස්ථාව සඳහා බොහෝ කාලයක් බලා සිටිනවා. ඔහුට ග්‍රෝව් හි සේවය කිරීමට අවස්ථාව උදා වෙනවා. ඇය සිය සැමියාව ඝාතනය කිරීමට හේතුව සෙවීම ඔහුගේ අරමුණ වෙනවා. " මේ විදිහට ආරම්භ වෙන කතාව පාඨකයා නොසිතූ අවසානයකට කැඳවාගෙන යනවා.
නවකතාවේ මනෝ විද්‍යාත්මක අවධානය නොතකා, අපි කතාව දෙස බලන විට එහි අතිශයින් ඛේදජනක හා හද කම්පා කරවන සුළුය කතාවක් එහි ගැබ්වී ඇත.
මෙම පොත ඇලෙක්ස් මයිකල්ඩීස් රචිත පළමු නව කතාව වන අතර ඔහු මෙයිට පෙර චිතපට දෙකක තිර රචනා ලියා ඇත. මෙමෙ නවකතාව ආශ්‍රයෙන් චිත්‍ර පටයක් නිපදවූ බව දැන්ගන්නට ලැබුනමුත් එය තිරගත වූවාද තිරගත වන්නට තිබේදැයි නොදනිමි.
==============================================
"අනපේක්ෂිත හැගීම් කිසි විටෙක මිය යන්නේ නැත. ජීවමානවම යටපත්ව තිබෙන ඒවා පසුව් ඉස්මතු වන්නේ වඩාත් අවලස්සන ආකාරයෙනි."
සිග්මන් ෆ්‍රොයිඩ්

Wednesday, November 13, 2019

ලෝක ප්‍රසිද්ධ හෝල්ස්ටැට් ‘අස්ථි මන්දිරය’



ඕස්ට්‍රියාවේ හෝල්ස්ටැට්  නගරයේ ලෝකයේ පැරණිතම ලුණු පතල සහ ලෝක ප්‍රසිද්ධ තැපැල්පත් දර්ශනය සමඟින්, ශාන්ත මයිකල් චැපල් හි චැනල් හවුස් හෝ ‘අස්ථි මන්දිරය’ යනු හැල්ස්ටැට්හි වඩාත් සිත්ගන්නා සංචාරක ස්ථානවලින් එකකි. දේවස්ථානය 12 වන සියවස දක්වා දිවෙන අතර එය පිහිටා ඇත්තේ කතෝලික පල්ලියේ, පල්ලිය අසල ය. සෑම වසරකම ලොව පුරා නරඹන්නන් ,කලාත්මකව පින්තාරු කරන ලද හිස් කබල් 600 කට අධික සංඛ්‍යාවක් නැරඹීමට පැමිනෙති. හිස් කබල් බොහොමයක් 18 වන ශතවර්ෂයේ අවසානයේ අලංකාර කරන ලද නමුත් කිහිපයක් 20 වන සියවසේ ඒවාය.
         හිස් කබල් පින්තාරු කිරීම මූලික වශයෙන් 19 වන සියවසේදී සිදු කරන ලද අතර එය ප්‍රධාන වශයෙන් නැගෙනහිර ඇල්පයින් කලාපයෙන් (ඔස්ට්‍රියානු ඉන්වියර්ටෙල්, ඉහළ ඔස්ට්‍රියාව, සල්ස්බර්ග්, ටයිරෝල් සහ බැවේරියාව) සමන්විත වූ සංස්කෘතික ප්‍රදේශයකට අයත් විය. නූතන කාලවලදී පවා මෙම චාරිත්‍රය හැල්ස්ටැට්හි තවමත් භාවිතයේ පවතී. හෝල්ස්ටැට් යනු මෙතෙක් පැවති විශාලතම හිස් කබල් එකතුව වන අතර තවත් එකතු කිහිපයක් තවමත් පවතී. පවත්නා සොහොනක් නව සොහොන් බිමක් සඳහා නැවත භාවිතා කළ විට, හිස් කබල හෝ ඇටකටු දෙවන අවමංගල්‍යයක කොටසක් ලෙස සොහොන් පිටියේ සිට අස්ථි මන්දිරය වෙත කරනු ලැබීය. මියගිය පවුලේ සාමාජිකයාගේ අනන්‍යතාවය අලංකාර සිතුවම් හා සෙල්ලිපි මගින් ආරක්ෂා කර ඇත. පවුල් සම්බන්ධතාවය මත පදනම්ව හෝ කලාකරුවන්ගේ තේරීම මත පදනම්ව හිස් කබල් නම් හෝ මුලකුරු වලින් ලේබල් කරන ලදී. ඇතැම් විට මියගිය අය හඳුනා ගැනීම සඳහා කිසිදු සලකුණු භාවිතා කර නොමැත.
                                                 පින්තාරු කිරීමේ විවිධ ක්‍රම ක්‍රියාත්මක කළ බව පැහැදිලි වුවද, සිතුවම් විලාසයේ යම් වර්ධනය පෙන්නුම් කළ බවට සාධක ද ​​ඇත. මෙහි විකසනය නම් සහ මුලකුරු ලියා ඇති ආකාරයෙන් ද පෙනේ.පල්ලියේ මිදුලේ ඉඩ ප්‍රමාණවත් නොවීම හේතුවෙන් හිස් කබල් අස්ථි මන්දිරයේ තැන්පත් කර ඇති බව ද පිළිගෙන තිබේ. 1948 සිට 1950 දක්වා මීට පෙර කරන ලද පරීක්ෂණ වලදී, හිස් කබල් 2104 ක් තීන්ත ආලේප කල හා තීන්ත ආලේප කර නොමැති ලෙස වර්ග කරන ලදී. 1900 ට පෙර පල්ලි මරණ රෙජිස්ට්‍රාර් හි ඇතුළත් කිරීම් 30,000 ක් පමණ වුවත්, චැනල් හවුස් හි තැන්පත් කර ඇති පුද්ගලයන්ගේ නටබුන් නියෝජනය කරන්නේ මියගිය ජනගහනයෙන් ඉතා සුළු කොටසක් පමණි.
                                    හිස් කබල් සිතුවම්වල පවුල් සම්ප්‍රදාය පිළිබඳ සාක්ෂි පවතින අතර මෙම කාලය තුළ චිත්‍ර ශිල්පීන් ගණනාවක් ක්‍රියාකාරී විය. ස්වල්පයක් හැරුණු විට, ඇතැම් සිතුවම් ශෛලීන් විශේෂිත යුගයන්හි ලක්ෂණයන් ඉස්මතු වේ. මල් වඩම් සහිත හිස් කබල් පැරණිතම ඒව වේ - අඳුරු මල් වඩම, පැරණි හිස් කබල. සමෝච්ඡ දාර සහිත තුනී මල් වඩම් සහ වර්ණ කුරුස මෙම වර්ගයේ සිතුවම් සඳහා  උදාහරණ වේ. නළලේ මල් සැරසිලි කිරීම කලාත්මක සංවර්ධනයේ ඊළඟ අදියර සලකුණු කරන අතර නළලේ කොළ පැහැති කොළ (ඕක්, අයිවි, ඔලන්ඩර්) වේ. නළලේ කළු කුරුසියක් සෑම විටම පාහේ ඇතුළත් විය.
          19 වන ශතවර්ෂයේ ආරම්භයේ සිට අළුත්ම සිතුවම් හිස් කබලේ දෙපස තුනී අයිවි අතු, ලතින් අක්ෂර සහ සාපේක්ෂව පටු කුරුස වලින් අලංකෘත වේ. සමහර අවස්ථාවලදී හිස් කබලේ ඇත්තෙ පුද්ගලයාගේ නම පමණි. සමහර සිතුවම් පෙර අඳිනලද ඒවායේ පිටපත්ය. 



Sunday, November 10, 2019

නොත්‍ර දාමයේ කුදා



" නොත්‍ර දාමයේ කුදා" නමින් සිංහලය හඬ කවා ජාතික රූපවාහිනියෙන් විකාශය වූ කතාව නරඹලා තිබුනාට පොත නම් කියවලා තිබුනේ නෑ. පොත කියවලා අවසන් කලේ ඊයේ.
සුන්දර ඉස්මිරෙල්ඩා ට ආදරය කරන්නට ගොඩක් අය උන්නට ඒ විරූපී කාසිමෝඩෝ හැරෙන්නට අනිත් අය ඇයට ආශා කලා මිසක ආදරේ කළේ නෑ. ඒ වගේම ඉස්මිරල්ඩා ට මරණය ගෙනෙන්නට හේතු උන සීබට් කෙරේ ඇගේ සිතේ ඇතිවූ ආදරයත් ඒක පාර්ශ්විකයි.
නොත්‍රදාම දේවස්ථානය පදනම් කරගෙන වික්ටර් හියුගෝ පුද්ගලයින් කීප දෙනෙක්ගේ ප්‍රේමය පිලිබඳ මනෝභාවයන් විග්‍රහ කෙරෙන අපූරු කෘතියක්. ප්‍රේමය හමුවේ ඇතිවෙන ගැටළු හමුවේ පලා යන්නවුන් සහ මට හිමි නොවුනා නම් මැරුනාවේ කියන අය අතරේ විරූපී වුවත් ලා ඉස්මිරල්ඩා කෙරේ සැබෑ ප්‍රේමයක් තිබුනේ ක්වාසිමෝඩෝ ගේ සිතේ විතරයි. ඔව් තවත් කෙනෙකුට ආදරේ වෙන්න තමුන් ලස්සන වෙන්නවත් අනිත් කෙනාගේ කැමැත්තවත් උවමනා වෙන්නේ නැහැ.
යමුනා විනෝදනී මහත්මිය ගයන "ප්‍රේමයයි වෛරයයි අතරේ වෙනස් කෙස් ගසකට සමයි, බිඳුනු දා පූජාව ප්‍රේමයෙ ඔහුගෙ ආගම වෛරයයි."
අවසානයට පූජකයාගේ ආදරය (ආදරයද ආශාවද මන්දා) කොහොම හරි ඔහු ගත කරන පූජක ජීවිතයට නොගැලපෙන ආශාවන් පසුපස යන්න ගිහින් ඔහුත් තව ජිවිත ගණනාවකුත් විනාශ වෙනවා.
ප්‍රංශය හා පැරීසිය තාමත් බොහෝ දෙනාට සුන්දර සිහිවටන ගෙනෙන රටක් සහ නගරයක් උනත් පොතට අනුව නම් ඒ කාලයේ ඔවුන් අන්ධ විශ්වාසයන්ට මුල් තැන දී ක්‍රියා කල බව නම් පේනවා.
"නොත්‍රදාමයේ කුදා" එහෙම නැතිනම් වික්ටර් හියුගෝ "The Hunch back of NotreDame " කුමාර සිරිවර්ධන මහතාගේ පරිවර්තනයක්.  ආශිර්වාද ප්‍රකාශනයක්. මිල රු 875/=

Tuesday, October 29, 2019

සනීපාරක්ෂක තුවා සහ ලංකාවේ ජනතාව



පසුගිය වසරේ සිට ස්කොට්ලන්තයේ සියළුම පාසැල්, උසස් පාසැල් සහ විශ්ව විද්‍යාල සිසුවියන් සඳහා සනීපාරක්ෂක තුවා නොමිලේ ලබාදෙන බව ඔබ දැන සිටියාද? එලෙස සනීපාරක්ෂක ද්‍රව්‍ය නොමිලේ ලබාදෙන ප්‍රථම රට ස්කොට්ලන්තයයි. එවැනි පොහොසත් රටක සනීපාරක්ෂක තුවා මිලට ගත නොහැකි අය ඉන්න පුලුවන්ද කියලා ඔබට ගැටළුවක් ඇතිවෙන්න පුළුවන්. ඔවුන් කල සමීක්ෂණයකට අනුව එරට කාන්තාවන් පස් දෙනෙකුගෙන් එක් අයෙක් සනීපාරක්ෂක ද්‍රව්‍ය මිලට ගත නොහැකි මූල්‍යමය අපහසුතාවලින් පෙළෙන බව හෙලිවී තිබෙනවා. ඒ අනුව මිලට ගත නොහැකි දරුවන් අපහසුතාවයට පත් නොකොට මිලදී ගත හැකි නොහැකි සියල්ලන්ටම එය ලබාදීමට ස්කොට්ලන්ත රජය වැඩ පිළිවෙලක් දියත් කරනවා. ඒ අනුව එක්සත් රාජධානියේ අනෙකුත් රටවල් වලත් මෙය යෝජනා වෙනවා.
                                  ගැහැනු ළමයින්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ පුණ්‍යායතනයක් කළ සමීක්ෂණයකට අනුව, බ්‍රිතාන්‍යය පුරා  තරුණියන් දහස් ගණනක් නිතිපතා පාසල අතපසු කරන්නේ ඔවුන්ගේ ඔසප් කාල පරිච්ඡේදය සඳහා නිෂ්පාදන මිලදී ගැනීමට නොහැකි වීම නිසා වන අතර ගැහැනු ළමයින් 10 දෙනෙකුගෙන් එක් අයෙකුට සනීපාරක්ෂක නිෂ්පාදන සඳහා විකල්ප ක්‍රම භාවිතා කරන බව නිගමනය වෙනවා - උදාහරණයක් ලෙස පැරණි ඇඳුම් හෝ පුවත්පත් භාවිතා කිරීම.
                                  ඒ අනුව බ්‍රිතාන්‍ය රජයද , ස්කොට්ලන්තයේ නායකත්වය අනුගමනය කළ යුතු අතර සියලු පාසල් හා විද්‍යාල සඳහා නොමිලේ සනීපාරක්ෂක නිෂ්පාදන ලබා දිය යුතුය යන යොජනාව කාන්තා සංගම් මගින්රජයට යෝජනා කෙරෙනවා. අත්‍ය අවශ්‍ය සනීපාරක්ෂක ද්‍රව්‍ය ලබාගත නොහැකි ආර්ථික අපහසුතාවලින් පෙලෙන කාන්තාවන් සඳහාත් නොමිලේ ලබාදිය යුතුයැයි ඔවුන් තව දුරටත් යෝජනා කරනවා.
            කාන්තා පුණ්‍යායතන බ්‍රිතාන්‍යයේ සනීපාරක්ෂක නිෂ්පාදන සඳහා වන 5% බද්දෙන් සනීපාරක්ෂක තුවා ඉවත් කරන ලෙස ඉල්ලීමක් කලද ඒවා සනීපාරක්ෂක භාණ්ඩ “සුඛෝපභෝගී, අත්‍යවශ්‍ය නොවන” නිෂ්පාදන ලෙස වර්ග කළ යුතු බවට යුරෝපා සංගමයේ නීතිරීති නිසා බ්‍රිතාන්‍ය රජයට එය ඉවත් කරන්නට නොහැකිවෙනවා. සනීපාරක්ෂක නිෂ්පාදන අලෙවියෙන් උපයා ගන්නා ඩොලර් මිලියන 15 ක බදු මුදල් කාන්තාවන්ගේ පුණ්‍යායතන සඳහා වියදම් කරන බව 2015 දී එවකට බ්‍රිතාන්‍ය චාන්සලර් ලෙස කටයුතු කළ ජෝර්ජ් ඔස්බෝන් ප්‍රකාශ කර තිබුනා. 
සනීපාරක්ෂක නිෂ්පාදන සඳහා සියයට 5 ක බද්ද ආවරණය කිරීමට ටෙස්කෝ වැනි සුපිරි වෙළඳසැල් දාමයන් පසුගිය වසරේදී තීරණය කළහ. අනෙකුත් සැපයුම්කරුවන් බදු අවලංගු කිරීම සඳහා නිෂ්පාදන සිය ගණනක මිල අඩු කළහ.මේ පිළිබඳව අවධානය යොමු කිරීම සඳහා බ්‍රිතාන්‍ය පාර්ලිමේන්තුවේ ස්කොට්ලන්ත සාමාජිකයෙකු වන ඩැනියෙල් රෝව්ලි, ජුනි මාසයේ දී පාර්ලිමේන්තුවේ විවාදයකට හිතාමතාම ප්‍රමාද වී පැමිණියාය. එයට සමාව අයැද සිටින ගමන් ඇගේ ඔසප් දින නිසා පමා වූ බවත් ඇයට ඒ සඳහා යුරෝ 25 ක් මසකට වැයවෙන බවත් පවසා තිබුනි.
         ඒත් එක්කම 2020 සිට සිසුන්ට එංගලන්තයේ සියලුම ප්‍රාථමික පාසල්වල නොමිලේ සනීපාරක්ෂක නිෂ්පාදන ලබා ගත හැකි වනු ඇතැයි රජය  නිවේදනය කරනවා. 
එය ඒසේ වද්දී ලංකාවේ ජනාධිපති අපේක්ෂකයෙක් කාන්තාවන් සඳහා සනීපාරක්ෂක තුවා නොමිලේ දෙන බවට කරන ප්‍රකාශයක් සමග අපේ රටේ කාන්තාවන් සහ පුරුෂයින් කොටසක් නැට්ට ගිනිගත් හනුමා මෙන් කලබල වී හැසිරෙමින් එය විහිළුවක් කොටගෙන සිටිනවා දැකීමත් දුකක්. 
   තමන්ගේ විරුද්ධ ලිංගිකයා මාසෙකට වරක් පෙළෙන අපහසුතාවය වටහාගන්නට නොහැකිව එයට හිනාවෙන සහ අපෝ මොන ලැජ්ජාවක්ද මේ කියලා  කියාගන්නා කාන්තාවන් කොටසකුත් සිටීම ඇත්තටම අපි  අපි ගැනම දුක්විය යුතු කාරණාවක්. කාන්තාවකගේ ශරීරයේ සිදුවන ස්වභාවික ක්‍රියාවලියක් මේ තරම් ලැජ්ජාවක් උනේ කොහොමද? ඇයි මේ ගැන කතා කරන්න මේ තරම් බිය. කඩයකට ගිහින් තුවා පැකට්ටුවක් කට ඇරලා ඉල්ලන්න ලැජ්ජා වෙන කාන්තාවන් සහ හැමෝගෙන්ම එය සැඟවිය යුතු දෙයක් සේ සලකා පත්තර කොළ හොයමින් දුවන වෙළඳ සැල් හිමියන් ඉන්නා රටක මෙවගේ මාතෘකාවක් ප්‍රසිද්ධ වේදිකාවක කියද්දී මෙවැනි ප්‍රතිචාර ලැබීම පුදුමයකුත් නෙමේ.
   ආර්ථිකව සහ සමාජීය වශයෙන් දියුණු රටවල් හැම අතින්ම ඉදිරියට යද්දී සංස්කෘතියකට මුවා වී අපි තව තවත් ගෝත්‍රික යුගයකට යමු. 

Friday, October 25, 2019

Breast Cancer Awareness Month




🎀කාන්තාවන් තුළ බහුලව දක්නට ලැබෙන පිළිකාව පියයුරු පිළිකා වේ.
🎀කාන්තාවන් අට දෙනෙකුගෙන් එක් අයෙකුට පියයුරු පිළිකා ඇති බවට හඳුනාගෙන ඇත.
🎀කාන්තාවන් තුළ බහුලව දක්නට ලැබුණද පියයුරු පිළිකා පිරිමින්ටද වැළඳීමට ඉඩ ඇත.
🎀පියයුරු පිළිකා ඇතිවීමේ අවදානම අවම කිරීම සඳහා: නියමිත බර පවත්වාගෙන යාම නිසි පරිදි ව්යායාම කිරීම සහ මත් පැන් වලින් වැලකීම වැදගත් වේ.

Friday, October 18, 2019

තුර්කි යෝගට්


ඕනෑම සාම්ප්‍රදායික තුර්කි කෑම මේසයක යෝගට්  හෝ යෝගට් මිශ්‍රකර සාදන ලද ආහාරයක් අනිවාර්යෙන්ම ඇත. වසර දහස් ගණනක් තිස්සේ තුර්කි කෑම මේසයක යෝගට් අනිවාර්ය අංගයකි. යෝගට් අතුරුපසක්, සරල ආහාරයක් හෝ ආහාර රස ගැන්වීමට භාවිතයට ගනී. ජලය හෝ මිනරල් ජලය, යෝගට් හා ලුණු මිශ්‍ර කර සාදන තුර්කියේ ජනප්‍රිය පානයක් වන "අයිරාන්" මෙන්ම,  ඝනත්වය වැඩි කිරීමට යෝගට් මිශ්‍ර කර සාදන සුප්, රසකැවිලි වැනිදේ සඳහා යෝගට් බහුලව භාවිතා කරයි. එමෙන්ම යෝගට් වලට තුර්කි ජනයා ප්‍රිය කරන තවත් කාරණයක් වන්නේ "යෝගට්" යන වචනය පැරණි තුර්කි වචනයකින් බිඳී ආවක් නිසාය.


අයිරාන්
                       මීට වසර දහසකට පමණ පෙර යෝගට් සෑදූ මුල්ම ජන කොටස වන්නේද තුර්කි ජාතිකයින්ය. එකල තුර්කි ජාතිකයින් සංචාරක ජීවිතයක් ගත කළ අතර ඔවුන්ගේ දිගු ගමන් වලදී ආහාර සුරක්ෂිතභාවය ඉතාම වැදගත් කාරණාවක් විය. ඔවුන් ආහාර ආරක්ෂාකර ගැනීම සඳහා ක්‍රම රාශියක් සකස්කර තිබුණි. කිරි යෝගට් බවට පත් කිරීම ඉන් එක් ක්‍රමයකි.
                  හොඳම හා ගුණාත්මක යෝගට් නිෂ්පාදනය කරණු ලබන්නේ ගව හා බැටළු කිරි වලිනි. මෙම සතුන්ගෙන් සාදන කිරි නිෂ්පාදන තුර්කියේම නව නිපැයුම් වීම පුදුමයට කාරණයක් නොවන්නේ ගවයින් හා බැටළුවන් ඇතිකිරීමේ මූලාරම්භකයින් අතර තුර්කීන් ප්‍රධාන වන බැවිනි.
                          කිරි යෝගට් බවට පරිවර්තනය කිරීම ලැක්ටික් අම්ල නිපදවන ක්ෂුද්‍ර ජීවීන්ගේ කාර්යයකි. යෝගට් යනු මූලික වශයෙන් කැටි ගැසුණු කිරි වන අතර යෝගට් යීස්ට් වල බලපෑමෙන් කිරි ලැක්ටෝස් අර්ධ වශයෙන් ලැක්ටික් අම්ලය බවට පරිවර්තනය වේ. යෝගට් නිෂ්පාදනයේදී පළමුව යෝගට් උණු කරනු ලැබේ. උණු කල කිරි, ඇඟිල්ල දැමූ විට පිලිස්සේන්නේ නැති මට්ටමට ආ විට කලින් නිපදවූ යෝගට් හැඳි දෙකක් එකතු කරණු ලැබේ. ඉන් පසුව එය හොඳින් වසා කාමර උෂ්ණත්වයේ පැය 5-6 පමණ තැබීමෙන් යෝගට් සෑදේ.
           නිෂ්පාදන ක්‍රමය අනුව යෝගට් කාණ්ඩ තුනක් යටතේ වර්ග කළ හැකිය. ඉහත දක්වා ඇති සාමාන්‍ය යෝගට් වලට අමතරව, සිලිවරි (silivri) යෝගට් සහ යොදය ඉවත් කල (strained) කළ යෝගට් ද ඇත.
          සිලිවිරි වර්ගයේ යෝගට් නිපදවනු ලබන්නේ බැටළු කිරි වලින් පමනි. මෙම යෝගට් රසවත් මෙන්ම ඝනකම් ක්‍රීම් ගතියෙන් යුක්තය. පළමුව බැටළු කිරි විශාල කටාරම් වල උණු කරණු ලැබේ. ඉන්පසු  බඳුන් වලට වක් කරණු ලැබේ. දැවෙන ගල් අඟුරු මත මෙම බඳුන් තබනු ලැබේ. ඉන්පසු ඒවා මිදී ක්‍රීම් බවට පත්වූ විට සිසිල් වීමට තබනු ලැබේ. ඉන්පසු සිලින්ජරයක් ආදාරයෙන් භාජනවලට යෝගට් යීස්ට් එන්නත් කරණු ලබයි. මේවා ඝනකමැති ලී පියන් වලින් ආවරණය කර පැය 5-6 තැබූ විට යෝගට් බවට පත්වේ.
 යොදය ඉවත් කල (strained) කරන ලද යෝගට් නිෂ්පාදනය කිරීම සඳහා එකම ආරම්භක ක්රියා පටිපාටි අනුගමනය කරනු ලැබේ. එහිදී උඩින් මිදෙන ක්‍රීම් ගතිය ඉවත් කොට ඉතුරු කොටස වියන ලද, තුනී බෑග් වලට දමා දිය බේරෙන්නට එල්ලා තබයි. ඉන්පසු ටින් කරනු ලැබේ. ඒවායේ විටමින් බී අඩංගු නොවේ.
ශීතකරණයක් තුළ යෝගට් නොමැති නිවසක් තුර්කියේ සොයාගත නොහැක. යෝගට් සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාරයක් මෙන්ම ඉන් විෂ නසන බවද තුර්කි ජාතිකයන් විශ්වාස කරයි. යෝගට් සිහිනෙන් දැකීමෙන් දීර්ඝායුෂ ලැබෙන බව ඔවුන් විශ්වාස කරයි.
පැරණි යෝගට් වෙළෙන්දෙක්

Wednesday, October 16, 2019

ප්පත්කම තුරන් කිරීමේ ජාත්‍යන්තර දිනය


දුප්පත්කම තුරන් කිරීමේ ජාත්යන්තර දිනය
ඔක්තෝබර් 17
👨‍👩‍👧‍👦2019 තේමාව: දරිද්රතාවය තුරන් කිරීම සඳහා ළමුන්, ඔවුන්ගේ පවුල් සහ ප්රජාවන් සවිබල ගැන්වීම සඳහා එක්ව ක්රියා කිරීම.
👨‍👩‍👧‍👦මෙම වසර 1989 නොවැම්බර් 20 වන දින ළමා අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ සම්මුතිය (UNCRC) සම්මත කර 30 වන සංවත්සරය සනිටුහන් කරයි.
👨‍👩‍👧‍👦විශේෂයෙන්, දරුවාගේ ශාරීරික, මානසික, අධ්යාත්මික, සදාචාරාත්මක හා සමාජ සංවර්ධනය සඳහා ප්රමාණවත් ජීවන තත්වයක් සඳහා සෑම දරුවෙකුටම ඇති අයිතිය සම්මුතිය විසින් පිළිගනී.
👨‍👩‍👧‍👦දරිද්රතාවය හේතුවෙන් දරුවන්ගේ සංවර්ධනය හීන කරන අතර අනෙක් අතට වැඩිහිටි වියේදී අඩු ආදායමක් සහ පිරිහුණු සෞඛ්යයක් ඇති වීමට හේතු වේ.
👨‍👩‍👧‍👦ළමා දරිද්රතාවය දරුවන්ගේ මානව හිමිකම් ප්රතික්ෂේප කිරීමක් ලෙස හඳුනාගත් විට, වගකීම් සහ බලය ඇති පුද්ගලයින් දරුවන්ගේ අයිතිවාසිකම් ප්රවර්ධනය කිරීමට, ආරක්ෂා කිරීමට සහ ඉටු කිරීමට නීත්යානුකූලව බැඳී සිටී.
👨‍👩‍👧‍👦සියල්ලටම වඩා ගැහැණු දරුවන් විඳින අපහසුතා වටහාගෙන ඒවාට පිළියම් යෙදීම අනිවාර්යෙන්ම කළ යුතුය.
සමාජ මාධ්ය ජාල හරහා #EndPoverty නම් හැෂ් ටැගය භාවිතා කරමින්දිළිඳුකම තුරන් කිරීමේ සටනට එක් වූ ලොව පුරා සිටින පුද්ගලයින් සමඟ සම්බන්ධ වීමට ,ක්රියාමාර්ග සඳහා වන කැඳවීම ප්රවර්ධනය කිරීමට ඔබට හැකිය.

Tuesday, October 15, 2019

තුර්කි බෝසා



බෝසා යනු පැසුණු බීම වර්ගයක් වන අතර 4 වන සියවස දක්වා දිවෙන තුර්කියේ පැරණිතම පානයකි. ශීත සෘතුවේ දී බෝසා ප්රධාන වශයෙන් පානය කරන අතර දැන් සුලභව දක්නට නොලැබුණත්,බෝසා අලෙවිකරුවන් සීතල ශීත වීදිවල ඇවිදිමින් “බෝසා” යනුවෙන් කෑගසනු ඔබට තවමත් ඇසෙනු ඇත. සුපිරි වෙළඳසැල්වල සහ වෙළඳ කුටිවල විකිණීමට ඇති විවිධ වෙළඳ නාම බෝසා ද ඔබට පෙනෙනු ඇත.
බෝසා තුර්කියේ පමණක් නොව, ඇල්බේනියාව, බොස්නියාව සහ හර්සගොවිනා, බල්ගේරියාව, කසකස්තානය, කිර්ගිස්තානය, ලිතුවේනියාව, මැසිඩෝනියාව, මොන්ටිනිග්රෝ, පෝලන්තය, රුමේනියාව, සර්බියාව සහ යුක්රේනය යන රටවල විවිධ වර්ගවල බෝසා වර්ගද ඇත.
තුර්කි බෝසා තිරිඟු ,ඩුරම්, ජලය, සීනි, බැදපු කඩල සහ කුරුඳු වලින් සාදා ඇත. එය විටමින් සහ කාබෝහයිඩ්රේට් වලින් පොහොසත් ය. බෝසා ඇති විටමින් සමහරක් කැල්සියම්, යකඩ, නියාසින්, පොස්පරස්, රයිබොෆ්ලැවින්, තයමින් සහ සින්ක් ය.
බෝසා වලින් කුස පිරීම සහ උණුසුම් වීම සිදු වන අතර මේ නිසා සහ පානයෙහි පෝෂණ ගුණය නිසා ඔටෝමාන් හමුදාවට බොසා ලබා දුන් බව පැවසේ.
17 වන සියවස දක්වා තුර්කි බොසා හි 1% ඇල්කොහොල් අන්තර්ගතයක් තිබුණි. 17 වන සියවසේදී ඉV වන සුල්තාන් මෙහමඩ් මත්පැන් තහනම් කළේය. මෙම තහනමට බෝසා ද ඇතුළත් විය. 17 වන දින තහනමට පෙර ඉස්තාන්බුල්හි බොසා සාප්පු 300 ක් පමණ තිබුණි. 1000 පමණ රැකියාව අහිමි විය.
19 වන සියවසේදී ඇල්බේනියාවේ සිට ඇල්කොහොල් රහිත වර්ගයක් ඔටෝමාන් මාළිගාවල ජනප්රිය වූ අතර බෝසා යළිත් සමාජයේ ජනප්රිය විය. තුර්කියේ වර්තමානයේ ඇත්තේද මෙම වර්ගයයි.
තුර්කියේ පැරණිතම බෝසා සාප්පුව 1876 දී ආරම්භ කරන ලද්දේ හසී ඉබ්රාහිම් සහ හසී සාදික් සහෝදරයන් විසිනි. ඔවුන් වීෆා බෝසා නිර්මාණය කළ අතර එය බෝසා හි පැරණි වර්ගයට වඩා උකු ගතියෙන් වැඩිය. මෙම වැඩිය. බෝසා මිලට් වලින් සාදා ඇති අතර එය තම්බා පසුව ජලය සහ සීනි එකතු කරයි. ඔබට තවමත් ඉස්තාන්බුල්හි වීෆා හි වීෆා බොසාසි වෙත ගොස් ඔවුන්ගේ සුප්රසිද්ධ, මුනුබුරු මිනිබිරියන් විසින් සාදන ලද මෙම සුප්රසිද්ධ බෝසා පානය කළ හැකිය.


සමහර බෝසා හි අඩු ඇල්කොහොල් අන්තර්ගතය නිසා බෝසා සමහර විට බෝසා බියර් ලෙස ද හැඳින්වේ. බෝසා සෑදීම සඳහා අවම වශයෙන් දින 4 ක් ගත වේ. තුර්කිය අවට බොහෝ වෙළඳසැල් වලින් බෝසා ලබා ගත හැකි අතර ඔබට එය එක්සත් රාජධානියේ සහ එක්සත් ජනපදයේ තුර්කි සාප්පු වල හෝ අන්තර්ජාලය හරහා සොයාගත හැකිය.

Monday, October 14, 2019

ඈත දුර ඈත


පසුගිය වසරේ දැසැම්බරයේ සිට ගන්නට පෙරුමු පිරූ, මා යන එකම අවස්ථාවකදීවත් පොත් සාප්පුව නොතිබූ "ඈත දුර ඈත" පොත් ප්රදර්ශනයේදී හමුවුනි.
ගංගා නිරෝෂණී සුදුවැලිකන්ද මහත්මියගේ "සුවඳ තොටු පොළ" හරහා දෙතුන් වතාවක්ම හොං කොං දේශය පුරා සංචාරය කල මට "ඈත දුර ඈත" හරහා හොංකොං ජීවිත වලට එබෙන්නට ඉඩ ලැබුනි.
වසර එකොළහක් පුරා එකට ජීවත් වූ පෙම්වතා වංචාවෙන් වෙනත් කාන්තාවක් හා ගිය පසු ඇතිවන මානසික අපහසුතාවය කොතරම්දැයි නමක් සඳහන් නොවන කතා නායිකාව හරහා අත්විඳින්නට ලැබුනි. මිනිසුන් කාර්යබහුල වන්නට වන්නට ඔවුන්ගේ ජීවිත පීඩනයට ලක්වන අතර සිය පවුල හිතවතුන් සමග හිතවත් කම් පවත්වා ගනිමින් ජීවිතය ගෙනයාම පහසු නැත. එයින් මිදීමට සංගීතය, සමාජ ශාලා මෙන්ම තාවකාලික සම්භන්දතාද බොහෝ දෙනා ඉවහල් කරගනී. එම සංස්කෘතිය ලංකාවට තවමත් නුහුරු වුවද නැතුවාද නොවේ.
ඇය බොහෝ ශක්තිමත්ය. ඇගේ රැකියාවේ උපරිමයටම ගොස් ඇත. ආර්ථිකව ශක්තිමත්ය. සැබවින්ම ඇය ශක්තිමත් ගැහැණියකි. එහෙත් පෙම්වතා හැරයාමෙන් පසු පිරිමින් සමග ස්ථිර සබඳතාවයකට යන්නට ඇයට හිත් නොදෙන්නේ ඔවුන්ගේ ගතිගුණ නිසාම විය යුතුය. ඇයව වර්ණනා කිරීමෙන් හෝ ඇයට වඩාත් ලංවීමට උත්සාහ කිරීමෙන් හෝ ඇයට ගොඩක් ආදරය කරනවග සමීප වග පැවසීමෙන් හෝ ඇගේ හිත දිනාගත නොහැක. එය බහුතරයක් ගැහැණුන්ගේ ස්වභාවයයි. ඔවුන් පිරිමියෙකුගෙන් බලාපොරොත්තු වන්නේ කුමක්දැයි පිරිමින් වටහා ගන්නේ නැත.
අපේක්ෂා නොකළ අවසානයකට ප්රීතිමත් අවසානයකට ඇය අපව ගෙනයයි. ඒ වගේම මෙහි Food Imagery සිංහල වචනය ආහාර නිරූපණයට (හරිද මන්දා) මා බොහෝ කැමැත්තෙමි. බොහොමයක් ආහාර අපට ආගන්තුක නිසා ගූගල් සහය යොදා සොයා බලන්නට සිත්විය. බොහෝ කැමැත්තෙන් කියවූ පොතක් බව නොකියාම බැරිය.🥰🥰🥰

රත් වරලැති ලිය

                              

         තුර්කියේ ප්‍රේමය හා පළිගැනීම පිළිබඳ සමකාලීන කතන්දරයක් මුල් බැසගෙන ඇත්තේ පැට්‍රිසයිඩ් හා මිනීමැරීම් පිළිබඳ පුරාණ මිථ්‍යා මතවලිනි. නොබෙල් ත්‍යාගලාභී ඔර්හාන් පමුක් සිය 10 වන  නවකතාව වන රත් වරලැති ළිය තුළ ඒත්තු ගන්වන්නට උත්සාහ ගන්නේ ඒ පිළිබඳව විය යුතුය. ආධිපත්‍යය සහ තරඟකාරී මිථ්‍යාවන් දෙක පැමිණෙන්නේ පුරාණ ග්‍රීසියෙන් සහ පර්සියාවෙන් ය. (අද ග්‍රීසිය සහ ඉරානය තුර්කියේ බටහිර හා නැගෙනහිර අසල්වැසි රටවල් ය) පුතා නොදැනුවත්වම පියා මරා දමන සොෆොක්ලීස්ගේ ඊඩිපස් රෙක්ස් හි ඊඩිපල් මිථ්‍යාව සහ ෆර්ඩොව්සිගේ ෂහ්නාමේහි රොස්ටම් සහ සොහ්රාබ්ගේ පුරාවෘත්තය , පියා නොදැනුවත්වම පුතා මරා දමයි.                                             සම්ප්‍රදාය හා නූතනත්වය, නැගෙනහිර / බටහිර ගැටුම, ඉස්ලාම් සහ ලෞකිකවාදය සහ සමාජවාදය හා ධනවාදය පිළිබඳ පරම්පරාගත උපමා ලෙස මිථ්‍යාවන් කියවිය හැකිය.නමුත් රත් වරලැති ලිය, එය පියා සහ පුතු අතර ගැටුමක පැටලී සිටියද, කාන්තාවකගේ කතාවක් යැයි මට සිතේ.
                 ඊඩිපස් වැනි චරිත  “පියවරුන්ට” එරෙහිව අරගල කරයි, පමුක් ඔවුන් පරාජය කර  සාහිත්‍ය කෘතියක් නිර්මාණය කරයි. කෙසේ වෙතත්, සාම්ප්‍රදායික (ඔටෝමාන්-ඉස්ලාමීය) පියාගේ අවතාරය ලෞකික නූතන පුත්‍රයා සහ ප්‍රධාන චරිතය අතර හොල්මන් කරයි.
            රත් වරලැති ලිය කොටස් තුනකට වෙන් කර ඇත. ඉස්ලාමීය පියා (මහමුට් / පළමු කොටස), ලෞකික පුත්‍රයා (ජෙම් / දෙවන කොටස) සහ ස්ත්‍රීවාදී කාන්තාව (ගොල්චිහාන් / තුන්වන කොටස).
                     පළමුවන කොටස 1980 දශකයේ දී නව යොවුන් වියේ ප්‍රධාන චරිතයක් වන ජෙම් ගේ අත්දැකීම් විස්තර කරයි. ඔහු අන්ගරෙන් නගරයේ ළිං කැණීම් කරන්නෙකුගේ සහයකයෙකු ලෙස කටයුතු කරයි. ළිං කණින්නා මහමුට්, ජෙම් ට පියෙකු ලෙස කටයුතු කරයි. මහන්සි වී වැඩ කොට විවේක ගන්නා විට කුරානයේ කතා කියා දෙයි. මේ අතර රතු වර්ණයෙන් කෙස් වර්ණ ගැන්වූ කාන්තාවක් ජෙම් ගේ සිත පැහැරගනී. රතු හිසකෙස් ඇති කාන්තාව  සංචාරක නාට්‍ය කණ්ඩායමක ලිබර්ටයින් සාමාජිකාවක් වන අතර, ඔහුට වඩා වැඩිමහල් ඇය සමග ජෙම් යහන්ගත වෙයි. 
                ළිඳ කැනීමේදී වැරදීමකින් බාල්දිය ළිඳට වැටීමෙන් ළිඳ තුල සිටි මහමුට් බාස්සුන්නැහේ මිය ගියා යැයි සිතා ජෙම් පැන යයි. එම සිදුවීම සහ රතු කෙස් ඇති කාන්තාව ඔහුගේ ඉදිරි ජීවිතයේ වරදකාරී හැඟීම් ඇති කරයි.
      දෙවන කොටස 1986 සිට 2000 දශකයේ මැද භාගය දක්වා ඉස්තාන්බුල්හිදී ලේඛකයෙකු වීමට ප්‍රථමයෙන් අපේක්ෂා කරන  ජෙම් ඔහු භූ විද්‍යා ඉංජිනේරුවෙකු හා කොන්ත්‍රාත්කරුවෙකු මෙන්ම නූතනත්වයේ සාර්ථක, ව්‍යාපාරිකයෙකු බවට පත්වේ. ඔහුට හා බිරිඳට දරුවන් නොලැබේ. ඔවුන් එක්ව රොස්ටම් / සොහ්රාබ් සහ ඊඩිපස්ගේ නැගෙනහිර හා බටහිර මිථ්‍යාවන් කෙරෙහි අනවශ්‍ය ලෙස උනන්දු වෙති. ඔවුන්ගේ ඒකාබද්ධ ඉදිකිරීම් සමාගම සොහ්රාබ් ලෙස නම් කරන තරමට මෙම උනන්දුව දුර යයි.
              විප්ලවීය රතු හිසකෙස් නිළිය විසින් ඔහුට පුතෙකු සිටින බව නීතීඥයෙකු මාර්ගයෙන් දැනුම් දෙයි. ඩි.එන්.ඒ පරීක්ෂණයකින් එය සනාථ වේ. සමාගම ඇන්ගර්හි දේපළ මිලදී ගැනීමකට සූදානම් වේ. එම අවස්ථාවේ රතු කෙස් ඇති කාන්තාව පිය පුතු හා කතා කරන්නට අවස්ථාවක් සලසා දේ. පියා සහ පුතා ඉන් වසර තිහකට පෙර හාරන ලද ළිං ගැට්ටේ සිට පොරබදයි. 
       රතු හිසකෙස් ඇති කාන්තාව වන ගොල්චිහාන් තුන්වන කොටස විස්තර කරයි.පෙනෙන විදිහට, මෙය පියාගේ පුතුගේ තේමාවන් ගවේෂණය කරන නවකතාවකි. නඩු විභාගය විභාග වෙමින් පවතින එන්වර් (පුතා) අත්අඩංගුවට ගෙන තිබේ. ඔහුගේ නිර්දෝෂීභාවයට සාක්ෂියක් ලෙස අප කියවන නවකතාව ලිවීමට ගොල්චිහාන් ඔහුව දිරිමත් කරයි.
රතු හිසකෙස් ඇති කාන්තාව තුළ නිරූපණය කරන්නේ කුමන ආකාරයේ කාන්තා නියෝජනයක්ද? ගොල්චිහාන් මුලින්ම  නව යොවුන් වියේ ආශාව හා පසුව ශෝකයට පත්වන මවක් වශයෙන් හඳුන්වා දේ.  එමෙන්ම ඇය ජෙම්ගේ පියාගේ පැරණි පෙම්වතියද වේ. ඒ අනුව ඇයද පියා සහ පුතු සමග දැන දැනම යහන්ගත වේ. වේදිකාවේ ඇයගේ නිරූපණයන් ඊඩිපස්ගේ මව ජොකාස්ටා වේවා, රොස්ටාම්ගේ බිරිඳ ටහ්මිනේගේ වේවා, හෝ සාමාන්‍ය තුර්කි ගෘහණියක් වේවා. නවකතාව තුළ රතු හිසකෙස් ඇති කාන්තාවක්  බලවේගයක් ලෙස ඉස්මතු කරයි. ජෙම්ගේ පියා, මාස්ටර් මහමුට් සහ සෙම් ඇතුළු පිරිමින් සියල්ලන්ම මියයතත්, ප්‍රධාන කාන්තා චරිත දෙක (අයේශ් සහ ගොල්චිහාන්) පිළිවෙලින් විවාහය සහ මාතෘත්වය යන බැඳීම් හරහා සොහ්රාබ් සමාගමේ හිමිකාරිත්වය උරුම කර ගනී. මේ අනුව රතු හිසකෙස් ඇති කාන්තාව තුර්කියේ කාන්තාවන්ගේ දුක්ඛිත තත්වය නිරූපනය කරයි.
                 මෙම නව කතාව කියවා අවසානයේ මම වටහා ගත් අයුරින් මෙම  සමාලෝචනය ලියු අතර  සංකීර්ණ පොතක් හෙයින් කියවූ අනෙකුත් අය මෙය කෙසේ වැළඳ ගත්තාදැයි නොදනිමි. කියවා අවසන බොහෝ දේ සිතන්නට සහ තුර්කි පෞරාණික කතා ගැන වැඩි දුරටත් හොයන්නට මා පෙළඹවූ පොතකි. සංකීර්ණ නිසා ඇතමෙකුට නිරස විය හැක. එහෙත් මම නම් රස වින්දෙමි. 

Wednesday, October 9, 2019

ලෝක මානසික සෞඛ්‍ය දිනය


අද ඔක්තෝම්බර් දහය "ලෝක මානසික සෞඛ්‍ය දිනය".
මෙවර තේමාව වනුයේ සිය දිවි නසාගැනීම් වැළැක්වීමයි.සියදිවි නසාගැනීමේ හැසිරීම මානව ඉතිහාසය පුරාම පැවතුනද, සංකීර්ණ සාධක කිහිපයක් හේතුවෙන් එය ලෝකයේ සෑම ප්‍රදේශයකම ක්‍රමයෙන් ඉහළ ගොස් ඇති අතර පසුගිය දශක කිහිපය තුළ භයානක සංඛ්‍යානමය මට්ටම් කරා ළඟා වී තිබේ.
ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය වසර ගණනාවක් තිස්සේ සියදිවි නසාගැනීම් ප්‍රමුඛතා ප්‍රශ්නයක් බවට පත් කර ඇති අතර, එය දශක ගණනාවක් තිස්සේ බොහෝ අධ්‍යයන ක්ෂේත්‍රයන්ගේ උනන්දුව ආකර්ෂණය කර ඇති මාතෘකාවක් බවට පත්ව තිබේ.
ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයට අනුව, වසරකට පුද්ගලයන් 800,000 කට වඩා සියදිවි නසාගැනීම් නිසා මිය යන අතර ඉන් බහුතරය අවුරුදු පහළොවක් හෝ විසි නවයක් වයසැති පුද්ගලයින් බව තහවුරු කරගෙන ඇත.
සියදිවි නසාගැනීමේ හැසිරීම් ප්‍රදර්ශනය කරන්නේ වැඩිහිටියන් පමණක් බව බොහෝ විට විශ්වාස කෙරෙන නමුත් ප්‍රචණ්ඩත්වය, ලිංගික අපයෝජනය, හිරිහැර කිරීම සහ සයිබර් හිරිහැර කිරීම් හේතුවෙන් බොහෝ ළමයින් හා තරුණයින් මෙවැනි හැසිරීම් දක්වන බව සොයාගෙන ඇත.
සියදිවි නසා ගැනීම යනු ගෝලීය මහජන සෞඛ්‍ය ගැටළුවක් වන අතර සියදිවි නසාගැනීම් වැළැක්වීම සහ මහජනතාවගේ මානසික සෞඛ්‍යය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා උපාය මාර්ග ස්ථාපිත කිරීම අරමුණු කරගත් ප්‍රතිපත්ති හා නියමයන් සැකසීම පිළිබඳ ජාතික සෞඛ්‍ය බලධාරීන්ගේ විශේෂ අවධානයට ලක්විය යුතුය.
සියදිවි නසා ගැනීමකට හේතු වන සංකීර්ණ සාධක ගණනාවක් ඇත.
සියදිවි නසා ගැනීම වැළැක්විය හැකි අතර එබැවින් එය වළක්වා ගත හැකිය. බොහෝ විට, මානසික රෝගවලින් පෙළෙන පුද්ගලයින්ට මානසික සෞඛ්‍ය සේවාවන් සඳහා සහභාගී වීමට අවස්ථා විරලය හෝ ඔවුන් සහ පවුලේ උදවිය ඔවුන් මානසික රෝගයකින් පෙළෙන බවට වටහාගෙන නැත.
බොහෝ සියදිවි නසා ගන්නා පුද්ගලයින් ඔවුන්ගේ අභිප්‍රායන් පිළිබඳ අනතුරු ඇඟවීමේ සංඥා ලබා දේ. සියදිවි නසාගැනීම් වලක්වා ගත හැකි හොඳම ක්‍රමය නම් මෙම අනතුරු ඇඟවීමේ සංඥා හඳුනාගෙන ඒවා හඳුනාගතහොත් ප්‍රතිචාර දැක්විය යුතු ආකාරය දැන ගැනීමයි. මිතුරෙකු හෝ පවුලේ සාමාජිකයෙකු සියදිවි නසා ගැනීමක් යැයි ඔබ විශ්වාස කරන්නේ නම්, විකල්ප පෙන්වා දීම, ඔබ සැලකිලිමත් බව පෙන්වීම සහ වෛද්‍යවරයකු හෝ මනෝ විද්‍යාඥයෙකු සම්බන්ධ කර ගැනීමෙන් සියදිවි නසාගැනීම් වැළැක්වීමේ කාර්යභාරයක් ඉටු කළ හැකිය.
සියදිවි නසා ගැනීම සඳහා ප්‍රධාන අනතුරු ඇඟවීමේ සංඥා අතරට තමාව මරා දැමීම හෝ හානියක් කිරීම, මරණය හෝ මරණය ගැන බොහෝ දේ ලිවීම හෝ ලිවීම සහ සියදිවි නසාගැනීමේ උත්සාහයකදී භාවිතා කළ හැකි ආයුධ සහ මත්ද්‍රව්‍ය වැනි දේ ළඟ තබා ගැනීම ආදිය වේ. පුද්ගලයාට මානසික අවපීඩනය හෝ බයිපෝල අක්‍රමිකතාව වැනි මානසික ආබාධයක් තිබේ නම්, මත්පැන් මත යැපීමෙන් පීඩා විඳින්නේ නම්, මීට පෙර සියදිවි නසා ගැනීමට උත්සාහ කර තිබේ නම් හෝ සියදිවි නසාගැනීමේ පවුල් ඉතිහාසයක් තිබේ නම් මෙම සංඥා ඊටත් වඩා භයානක ය.
සිය දිවි නසා ගැනීමේ සිතුවිලි සහ හැඟීම් ගැන මිතුරෙකු හෝ පවුලේ සාමාජිකයෙකු සමඟ කතා කිරීම ඕනෑම කෙනෙකුට අතිශයින් දුෂ්කර විය හැකිය. යමෙකු සියදිවි නසා ගන්නේ දැයි ඔබට විශ්වාස නැත්නම්, සොයා ගැනීමට ඇති හොඳම ක්‍රමය විමසීමයි. ඔබ සැලකිලිමත් බව පෙන්වීමෙන් ඔබට පුද්ගලයෙකු සියදිවි නසා ගත නොහැක. ඇත්ත වශයෙන්ම, සියදිවි නසා ගන්නා පුද්ගලයෙකුට ඔහුගේ හෝ ඇයගේ හැඟීම් ප්‍රකාශ කිරීමට අවස්ථාවක් ලබා දීමෙන් තනිකමෙන් සහ නිෂේධාත්මක හැඟීම්වලින් සහනයක් ලබා ගත හැකි අතර සියදිවි නසාගැනීමේ උත්සාහයක් වළක්වා ගත හැකිය.
තොරතුරු සහ මූලාශ්‍ර අන්තර්ජාලයෙනි

Wednesday, October 2, 2019

වර්ජන


ඔයාලට කියන්න යාළුවනේ ස්ටේෂන් මාස්ටර් ලා එයාලගේ ඔෆීස් ඉබ්බො දාලා සීල් කරලා ගිහින්. රෑ උනාම ලයිට් දාන්න ක්රමයක් නැති නිසා ස්ටේෂන් එක අඳුරේ. හවසට කෝච්චි හතරක් යනවනේ ප්රධාන මාර්ගයේ. ඊයෙ ඉතින් මාත් ආසාවටත් එක්ක කෝච්චියෙ ගියා.😁😁(ආසාවට නෙමේ ඉතින් බස් 3-4 යන ගමනක් පහුගිය ටිකේ ගියේ) කාලෙකින් යන්නත් බැරි උනානේ. පල්ලෙවෙලින් බහින්න බලනකොට තමයි තරු පෙනුනේ. කරුවලට ෆ්ලැට් ෆෝම් එක පේන්නෙ නැහැ. මේ දවස් වල කෝච්චිවල යන අය එකිනෙකාට උදව් කරගන්න නිසා ඉතින් ෆෝන් වල ආලෝකයේ පිහිටෙන් රේල් පාරට නොවැටී බිමට බැහැ ගත්තා.
මොනවා උනත් ඔය වර්ජකයෝ අසමත්. මිනිස්සු දිනුම්. අමාරුවෙන් හරි මිනිස්සු ගෙවල් වල ඉන්නෙ නැතුව වැඩට ගියා. දුම්රිරිය දෙපාර්තමේන්තුවට පාඩුව දිනකට මිලියන 17ක් කියලා පත්තරේ තිබුනා.
ගොඩක් වෙලාවට පොඩි එවුන්ට අම්මා තාත්තා හවස ගේන රස කැවිල්ල නැතුව යන්න ඇති. ලෝක ළමා දිනේට තෑග්ගක් ලැබෙන්න නැතුව ඇති. කොහේවත් එක්කන් යන්නත් බැරිවෙයි. බස් ත්රීවීල් වලට වැඩිපුර වියදමක් යනවනේ. කමක් නෑ දුම්රිය දෙපාර්තුමේන්තුවේ වර්ජනය කරපු උදවිය එයාලගේ වැටුප් වැඩිකරගෙන එයාලගේ දරු පවුල් සතුටෙන් තියයිනෙ. අනුන්ට හෙන ගහලා ගියත් අපට මොකද? අපිට හරියනවා නම්. ඔහොම යන්...

Thursday, September 26, 2019



ලෝරා ඉංගල්ස් වයිල්ඩර් රචිත Little House කතා මාලාව අපේ රටේ බාල වැඩිහිටි කාගෙත් සිත් ගත් පොත් පෙළක්. ගංගා නිරෝෂණී සුදුවැලිකන්ද මහත්මිය එම පොත් පෙළ සිංහලට පරිවර්තනය කළා.
මම අද කියන්න යන්නේ, ලෝරා වයිල්ඩර් ගේ දුව රෝස් වයිල්ඩර්ගේ සත්‍ය ජීවිත කතාව පදනම් කරගෙන රොජර් ලී මැක් බ්‍රයිඩ් රචිත, චිත්‍රා අමරසේකර මහත්මිය සිංහලයට පරිවර්තනය කරන ලද පොත් පෙළ ගැන. මෙය පොත් අටකින් සමන්විතයි.
1. කඳු මුදුනේ සොඳුරු නිවස
Little House on Rocky Ridge
2. අස්වනු සමයේ පුරහඳ
Little farm in the Ozarks
3. ඇපල් සුවඳ මුසුවූ ගොවි බිම
In the land of the Big Red Apple
4. දොළ ඉවුරෙන් සිදාදියට
On the other side of the hill
5. තැනිතලා රෝස මල
Little town on the Ozaks
6. අරුණැල්ල
New Dawn on Rocky Ridge
7. නවෝදය
On the Bank of Bayou
8. නිවසින් බැහැර දෙවසරක්
Bachelor girl
කුඩා ගැහැණු දරුවෙක් වන රෝස් යුවතියක වන තුරුම ඇගේ ජීවිතයේ වූ සිදුවීම් ඇතුලත් මෙම පොත් පෙළ දරුවන්ට මෙන්ව වැඩිහිටියන්ටද කියවා රසවිඳිය හැකි පොත් පෙළක්. රෝස් සිය මාපියන් සහ ඔවුන්ගේ මිතුරු කුලී පවුල සමග වඩා යහපත් අනාගතයක් ලබා ගැනීමේ අරමුණෙන් ඩැකෝටාවේ සිට මිසූරියට පැමින රොකී රිජ් ගොවිපොළ මිලට ගෙන පදිංචි වූ පසු ඔවුන්ගේ ජීවිතය ගලාගෙන ගිය ආකාරය මෙම පොත් පෙළෙහි සටහන්වී තිබෙනවා.
මෙම පොත් ටික කියවන ගමන් මමත් රෝස් එක්ක රොකී රිජ් ගොවිපොළේ දහසකුත් එකක් වැඩ කරමින් තැනිතලාවේ දුවමින් පාසැලට, නගරයට යමින් ජීවත් උනා. ගැමි දැරියකවූ රෝස්ට නගරයේ පොහොසත් දැරියන්ට මෙන් ලස්සන ඇඳුම් සපත්තු තිබුනේ නෑ. සිය දෙමාපියන්ට ඒවාට වියදම් කළ නොහැකි නිසා ඇයට ඇතිවූ සිත් පීඩාවන් මමත් ඇයත් සමග වීඳ ගත්තා.
රෝස් බොහෝ දේවල් දරාගත්ත දිරිය දැරියක්. වර්තමානයේ දරුවන්ට කල නොහැකි බොහෝ අසීරු දේවල් කරමින් සිය මවට හා පියාට ගොවිපොළ දියුණු කරගන්නට ඇය බොහෝ වෙහෙසවී උදව් කරනවා.
2019 වන විට ඇමරිකාව අද පවතින තත්තවයත් රෝස් ගේ බාලවියේ, ඒ කියන්නේ 1900 දී ඇමරිකාව තිබූ තත්ත්වයත් සලකා බලනකොට දෙදහස් පන්සීයක ඉතිහාසයක් තියන අපි ගැන කණගාටුවක් නොදැනුනාම නෙමේ. සත්‍ය කතාවක් නිසා ඇමරිකාව වර්තමාන තත්ත්වයට ගේන්න මිනිස්සු පුදුමාකාර ලෙස වෙහෙසවී වැඩකර තිබුණු බව වැටහුනා.
අටවන පොතෙන් (නිවසෙන් බැහැර දෙවසරක්) චිත්‍රා අමරසේකර මහත්මිය පවසන ආකාරයට වර්ෂ 1886 දෙසැම්බර් පස්වෙනි දින උපත ලද රෝස් වයිල්ඩර් 1968 ඔක්තෝම්බර් තිස්වෙනිදා මෙළොවින් සමුගන්නවා.
රෝස් වයිල්ඩර් ගිලට් ලේන් නැමැත්තා සමග විවාහ වෙනවා. 1910 දී ඇය මවක් කරමින් ඉපදෙන පුංචි පුතා ලදරු වියේදීම මිය යනවා. 1918 දී සැමියාගෙන් දික්කසාද වන රෝස් නව කතා, කෙටි කතා, තීරු ලිපි ආදිය ලියමින් ලේඛන් කලාවට පිවිසෙනවා. ඇය බොහෝ රටවල් වල සංචාරය කරනවා. ඇයට 1965 දී හමුවන රොජර් ලී මැක් බ්‍රයිඩ් ට ඇගේ දේපළ මෙන්ම ඇගේ කතාව පොතක් ලෙසේ පළ කිරීමේ අයිතියද ලැබෙනවා.
කියවා නැති අය කියවලා බලන්න. ගොඩක් ලස්සන පොත් පෙළක් . සමයවර්ධන ප්‍රකාශනයක්.



Friday, September 20, 2019

බීජින් ඩැක්සිං ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපොළ


චීනය..අපි ඉන්නේ ලංකාවෙද චීනෙද කියලත් වෙලාවකට හිතා ගන්න බැරිවෙන තරමට චීනය අපට සමීපයිනේ. චීනය අනුකරණයට වගේම නව නිපැයුම් වලටත් දක්ෂයි. මේ එයාලගේ අලුත්ම නිර්මාණය. නිර්මාණයක් කිව්වට ඒක ගුවන් තොටුපොළක්. සාමාන්ය ගුවන් තොටුපළකුත් නෙමේ. ලොව විශාලම පර්යන්තය සහිත ගුවන් තොටුපොළ. "බීජින් ඩැක්සිං ජාත්යන්තර ගුවන් තොටුපොළ" ඊයේ විවෘත කලා.
ඔවුන්ගේ පළමු වානිජ ගුවන් ගමන් මේ සතිය තුළ ආරම්භ කිරීමට නියමිතයි. ටියානන්මෙන් චතුරශ්රයේ සිට කිලෝමීටර 50 ක් පමණ දුරින් පිහිටා ඇති මෙම ගුවන් තොටුපළ ලෝකයේ විශාලතම ගුවන් තොටුපළ බවට පත්වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.දැනට පවතින බීජිං කැපිටල් ජාත්යන්තර ගුවන්තොටුපළ (PEK) හි ගුවන් තදබදයක්, එහෙම නැත්නම් ඒ හරහා ධාවනය කිරීමට හැකි උපරිමය දක්වා වන ගුවන් ගමන් ප්රමාණයක් ධාවනය වන අතර එමඟින් ගුවන් සමාගම්වලට තවත් ගුවන් ගමන් එකතු කිරීම කළ නොහැකි ය. 2018 දී පමණක් මිලියන 100 කට අධික සංචාරකයින් එහි පර්යන්ත හරහා ගමන් කර ඇති අතර, එක්සත් ජනපදයේ හාර්ට්ස්ෆීල්ඩ්-ජැක්සන් ඇට්ලන්ටා ගුවන් තොටුපළින් පසුව වැඩිම මගී තදබදයක් ඇති ගුවන් තොටුපොළ බවට බීජිං කැපිටල් ජාත්යන්තර ගුවන්තොටුපළ පත්වී ඇත.


එයාර් බස් ඒ 380 යානය මංගල ගුවන් යානය ලෙස යෙදවීමට සූදානම් වන බව චීන රාජ්‍ය මාධ්‍ය වාර්තා කරයි.මේ වසරේ ජුනි මාසයේදී එහි ඉදිකිරීම් අවසන් වූ අතර ගුවන් තොටුපල අවසන් පරීක්ෂණයෙන් සමත් වූයේ මේ මස මුලදී ය.
අභාවප්‍රාප්ත ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පිනී සහා හාඩිඩ් සහ ඇගේ හවුල්කරුවන් විසින් නිර්මාණය කරන ලද මෙය වර්ග අඩි 700,00  දුරකට විහිදෙන අතර ධාවන පථ හතරක් ද, පාපන්දු පිට්ටනි 97 ක විශාලත්වයකින් යුත් පර්යන්තයක් මෙන්ම පාරිභෝගික සේවාවන් සඳහා රොබෝවරු ද වරකට මගීන් මිලියන 72 කට වැඩි පිරිසකට රැඳී සිටීමටද මෙහි පහසුකම් සලසා ඇත.

"ස්ටාර් ෆිෂ්" මාළුවෙකු මෙන් උඩුගුවනට දිස්වන ආකාරයට නිර්මාණය කර ඇති මෙම ගුවන් තොටුපොළට "ස්ටාර් ෆිෂ්" යන හුරතල් නාමයක්ද ජනතාව විසින් පටබැඳ ඇත. සී.එන්.එන් පුවත් වලට අනුව, ඩැක්සිං නිර්මාණය කර ඇත්තේ මගීන්ට පිටවීම් දොරටුව දක්වා මිනිත්තු අටකට වඩා ඇවිදීමට අවශ්‍ය නොවන පරිදි ය.
ලබන වසන්තය (මාර්තූ) වන විට  මෙම ගුවන් තොටුපල ලොව පුරා ගමනාන්ත 112 කට සේවා සපයනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරන අතර, වාර්ෂිකව මගීන් මිලියන 100 ක් සහ භාණ්ඩ ටොන් මිලියන 4 ක් ප්‍රවාහනය කරනු ඇතැයි අනුමාන කෙරේ.
ඔන්න බීජිං යන අයට මේ ගුවන් තොටුපළ හරහාත් යන්න එන්න අවස්ථාව ඉදිරියේදී උදාවේවි.


තොරතුරු හා ඡායාරූප අන්තර්ජාලයෙනි