තුර්කියේ ප්‍රේමය හා පළිගැනීම පිළිබඳ සමකාලීන කතන්දරයක් මුල් බැසගෙන ඇත්තේ පැට්‍රිසයිඩ් හා මිනීමැරීම් පිළිබඳ පුරාණ මිථ්‍යා මතවලිනි. නොබෙල් ත්‍යාගලාභී ඔර්හාන් පමුක් සිය 10 වන නවකතාව වන රත් වරලැති ළිය තුළ ඒත්තු ගන්වන්නට උත්සාහ ගන්නේ ඒ පිළිබඳව විය යුතුය. ආධිපත්‍යය සහ තරඟකාරී මිථ්‍යාවන් දෙක පැමිණෙන්නේ පුරාණ ග්‍රීසියෙන් සහ පර්සියාවෙන් ය. (අද ග්‍රීසිය සහ ඉරානය තුර්කියේ බටහිර හා නැගෙනහිර අසල්වැසි රටවල් ය) පුතා නොදැනුවත්වම පියා මරා දමන සොෆොක්ලීස්ගේ ඊඩිපස් රෙක්ස් හි ඊඩිපල් මිථ්‍යාව සහ ෆර්ඩොව්සිගේ ෂහ්නාමේහි රොස්ටම් සහ සොහ්රාබ්ගේ පුරාවෘත්තය , පියා නොදැනුවත්වම පුතා මරා දමයි. සම්ප්‍රදාය හා නූතනත්වය, නැගෙනහිර / බටහිර ගැටුම, ඉස්ලාම් සහ ලෞකිකවාදය සහ සමාජවාදය හා ධනවාදය පිළිබඳ පරම්පරාගත උපමා ලෙස මිථ්‍යාවන් කියවිය හැකිය.නමුත් රත් වරලැති ලිය, එය පියා සහ පුතු අතර ගැටුමක පැටලී සිටියද, කාන්තාවකගේ කතාවක් යැයි මට සිතේ.
ඊඩිපස් වැනි චරිත “පියවරුන්ට” එරෙහිව අරගල කරයි, පමුක් ඔවුන් පරාජය කර සාහිත්‍ය කෘතියක් නිර්මාණය කරයි. කෙසේ වෙතත්, සාම්ප්‍රදායික (ඔටෝමාන්-ඉස්ලාමීය) පියාගේ අවතාරය ලෞකික නූතන පුත්‍රයා සහ ප්‍රධාන චරිතය අතර හොල්මන් කරයි.
රත් වරලැති ලිය කොටස් තුනකට වෙන් කර ඇත. ඉස්ලාමීය පියා (මහමුට් / පළමු කොටස), ලෞකික පුත්‍රයා (ජෙම් / දෙවන කොටස) සහ ස්ත්‍රීවාදී කාන්තාව (ගොල්චිහාන් / තුන්වන කොටස).
පළමුවන කොටස 1980 දශකයේ දී නව යොවුන් වියේ ප්‍රධාන චරිතයක් වන ජෙම් ගේ අත්දැකීම් විස්තර කරයි. ඔහු අන්ගරෙන් නගරයේ ළිං කැණීම් කරන්නෙකුගේ සහයකයෙකු ලෙස කටයුතු කරයි. ළිං කණින්නා මහමුට්, ජෙම් ට පියෙකු ලෙස කටයුතු කරයි. මහන්සි වී වැඩ කොට විවේක ගන්නා විට කුරානයේ කතා කියා දෙයි. මේ අතර රතු වර්ණයෙන් කෙස් වර්ණ ගැන්වූ කාන්තාවක් ජෙම් ගේ සිත පැහැරගනී. රතු හිසකෙස් ඇති කාන්තාව සංචාරක නාට්‍ය කණ්ඩායමක ලිබර්ටයින් සාමාජිකාවක් වන අතර, ඔහුට වඩා වැඩිමහල් ඇය සමග ජෙම් යහන්ගත වෙයි.
ළිඳ කැනීමේදී වැරදීමකින් බාල්දිය ළිඳට වැටීමෙන් ළිඳ තුල සිටි මහමුට් බාස්සුන්නැහේ මිය ගියා යැයි සිතා ජෙම් පැන යයි. එම සිදුවීම සහ රතු කෙස් ඇති කාන්තාව ඔහුගේ ඉදිරි ජීවිතයේ වරදකාරී හැඟීම් ඇති කරයි.
දෙවන කොටස 1986 සිට 2000 දශකයේ මැද භාගය දක්වා ඉස්තාන්බුල්හිදී ලේඛකයෙකු වීමට ප්‍රථමයෙන් අපේක්ෂා කරන ජෙම් ඔහු භූ විද්‍යා ඉංජිනේරුවෙකු හා කොන්ත්‍රාත්කරුවෙකු මෙන්ම නූතනත්වයේ සාර්ථක, ව්‍යාපාරිකයෙකු බවට පත්වේ. ඔහුට හා බිරිඳට දරුවන් නොලැබේ. ඔවුන් එක්ව රොස්ටම් / සොහ්රාබ් සහ ඊඩිපස්ගේ නැගෙනහිර හා බටහිර මිථ්‍යාවන් කෙරෙහි අනවශ්‍ය ලෙස උනන්දු වෙති. ඔවුන්ගේ ඒකාබද්ධ ඉදිකිරීම් සමාගම සොහ්රාබ් ලෙස නම් කරන තරමට මෙම උනන්දුව දුර යයි.
විප්ලවීය රතු හිසකෙස් නිළිය විසින් ඔහුට පුතෙකු සිටින බව නීතීඥයෙකු මාර්ගයෙන් දැනුම් දෙයි. ඩි.එන්.ඒ පරීක්ෂණයකින් එය සනාථ වේ. සමාගම ඇන්ගර්හි දේපළ මිලදී ගැනීමකට සූදානම් වේ. එම අවස්ථාවේ රතු කෙස් ඇති කාන්තාව පිය පුතු හා කතා කරන්නට අවස්ථාවක් සලසා දේ. පියා සහ පුතා ඉන් වසර තිහකට පෙර හාරන ලද ළිං ගැට්ටේ සිට පොරබදයි.
රතු හිසකෙස් ඇති කාන්තාව වන ගොල්චිහාන් තුන්වන කොටස විස්තර කරයි.පෙනෙන විදිහට, මෙය පියාගේ පුතුගේ තේමාවන් ගවේෂණය කරන නවකතාවකි. නඩු විභාගය විභාග වෙමින් පවතින එන්වර් (පුතා) අත්අඩංගුවට ගෙන තිබේ. ඔහුගේ නිර්දෝෂීභාවයට සාක්ෂියක් ලෙස අප කියවන නවකතාව ලිවීමට ගොල්චිහාන් ඔහුව දිරිමත් කරයි.
රතු හිසකෙස් ඇති කාන්තාව තුළ නිරූපණය කරන්නේ කුමන ආකාරයේ කාන්තා නියෝජනයක්ද? ගොල්චිහාන් මුලින්ම නව යොවුන් වියේ ආශාව හා පසුව ශෝකයට පත්වන මවක් වශයෙන් හඳුන්වා දේ. එමෙන්ම ඇය ජෙම්ගේ පියාගේ පැරණි පෙම්වතියද වේ. ඒ අනුව ඇයද පියා සහ පුතු සමග දැන දැනම යහන්ගත වේ. වේදිකාවේ ඇයගේ නිරූපණයන් ඊඩිපස්ගේ මව ජොකාස්ටා වේවා, රොස්ටාම්ගේ බිරිඳ ටහ්මිනේගේ වේවා, හෝ සාමාන්‍ය තුර්කි ගෘහණියක් වේවා. නවකතාව තුළ රතු හිසකෙස් ඇති කාන්තාවක් බලවේගයක් ලෙස ඉස්මතු කරයි. ජෙම්ගේ පියා, මාස්ටර් මහමුට් සහ සෙම් ඇතුළු පිරිමින් සියල්ලන්ම මියයතත්, ප්‍රධාන කාන්තා චරිත දෙක (අයේශ් සහ ගොල්චිහාන්) පිළිවෙලින් විවාහය සහ මාතෘත්වය යන බැඳීම් හරහා සොහ්රාබ් සමාගමේ හිමිකාරිත්වය උරුම කර ගනී. මේ අනුව රතු හිසකෙස් ඇති කාන්තාව තුර්කියේ කාන්තාවන්ගේ දුක්ඛිත තත්වය නිරූපනය කරයි.
මෙම නව කතාව කියවා අවසානයේ මම වටහා ගත් අයුරින් මෙම සමාලෝචනය ලියු අතර සංකීර්ණ පොතක් හෙයින් කියවූ අනෙකුත් අය මෙය කෙසේ වැළඳ ගත්තාදැයි නොදනිමි. කියවා අවසන බොහෝ දේ සිතන්නට සහ තුර්කි පෞරාණික කතා ගැන වැඩි දුරටත් හොයන්නට මා පෙළඹවූ පොතකි. සංකීර්ණ නිසා ඇතමෙකුට නිරස විය හැක. එහෙත් මම නම් රස වින්දෙමි.
No comments:
Post a Comment